 Tolışi zıvoni umutedəmon
(Türkcə və talışca fellərin xəbər formasında şəxsə, kəmiyyətə və zamana görə dəyişməsi: «almaq» (hıriyey, səy) fellərin nümunəsində)
I.1-Indiki zamanda ( təsdiqdə) - Esətnə soyə zəmonədə (təsdığədə)
&
...
Читать дальше »
|
 ( Movzu ətrofədə mizokirəon davom kardedən)
Dınyo zıvonon tipoloji klassifikasiyədə, yəni cumlə dılədə sıxanon dəçıneədə əsos peqətə bedə se amil:
1. subyekt (mıbtədo), 2) verb (xəbə) 3) obyekt (təmoməti).
Çumçıko təyini (t.) de zərfini (z.) sabitə vırə nişe cumlə uzvon restədə, ımon izah kardedən penə uzvon, bəvon aid bedən, çəvon arədə omedən... Əve tipoloji klassifikasiyədə bə nəzər səydənin təyini (t.) de zərvini (z.). Cumlə sохtемоnədə ımon sun, divo... ne, məsələn, hisob bedən malə, anduyemon. ( Diyəkə: Atlas yazıkov mira”, 1998 ) Iştə fikiron tikəy qeş izah bıkəmon de jinə mətni коməqi.
" Şımə jedəyon çe curə həvo, əmənən bıkəmon pasğ bəpe in cur. Ki nıko ğəbul in həvo, şımə bəkardeyon
...
Читать дальше »
|
 Nənə ışdə dıli hardə
Əğıl vılе yoli çəşdə
Əv bə həjdə yaş bеşdə
Vəyonkomati çəşi еşdə
Pеy-pеy omеdə piətdə bardə
Nənə işdə dıli hardə.
Işdə əğılı hiç bardəni,
Kosibi bardə, hiç mardəni,
Əyo bе hiç diə kardəni,
Əğıl şеdə mandə sarddə,
Nənə işdə dıli hardə
...
Читать дальше »
|
Kali vaxt heste ki, bə mızokirə bekardə bıə "Tolışi zivoni qrammatikə soxtemon” çe cur bənine: ya M+X+T... ya M+T+X, ya har dıqlə?
Kırtə izohış ıme ki, tırki ədəbi zıvoni cumlonədə uzvon sırə (strukrur) jıqoy: Məsələn:
1) Səhər dalandar bağçadakı gülləri yetərincə suladı: (...M+ T+ X). Yəni tırkə cumlonədə bedə 5 qılə uzv, əvonən jıqo bə sirə mandedən ədəbi zıvonədə: Zaman zərfin (adətən mıbtədoku bənav omedə) + Mıbtədo + təyin (adətən komi təyin kardedəbu çəy vədə omedə) + Təmoməti (adətən Mıbtədo- Xəbəri arədə omedə) + Tərzi-hərəkət zərfin (adətən Xəbəri vədə omedə) + Xəbər (adətən Xəbər omedə cumlə oxoyədə).
Tırki qəpədə (şifahi zivonədə) cumlə soxtemon çan cur be bəzıne, əv diyə kardedə bə məntiqə aksenti, nəzə sağandə bıə bə ko
...
Читать дальше »
|
 Çox yazıblar Əli Nasir haqqında "Tolışi Sədo”, "Şəvnışt” qəzetlərində.
Həmin yazıların hamısını dönə-dönə oxumuşam. O yazarlar Əli Nasir feniomeninin yalnız bir sahəsini: şairliyi və şeirlərinin bəzi məqamlarını açıqlaya biliblər. Bu məni açmayıb, razı salmayıb.
Onu da deyim ki, məndə də Əli Nasir haqqında yazmaq həvəsi çoxdan oyanıb. Hətta yazmışam da. Ancaq yarımçıq qalıb. Düşünmüşəm ki, tələsikliyə yol verməyim. Çünki birisi haqqında yazarkən onu gərək əvvəlcə tam dərk edəsən və sonra yazasan. Bu şəxsi prinsipimdir.
Amma indi hiss edirəm ki, artıq vaxtdır. Yazmalıyam. Ömür gedir, bir su kimi. Yaşlaşmışam. Yubanmaq olmaz.
Bir də ki, bu yaxınlarda "Tolışi Sədo” qəzetində Əli Nasirin şəkli çap olunmuşdu. Diqqətlə o şəkilə baxdı
...
Читать дальше »
|
 HİDAYƏTİ Elmas - 50
Təmom bedə çəmə tolışə şair Elmasi 50 sin. Fərzullayev Elmas Hidayəti zoə çı moədə bıə 1961-nə sorədə. 1978-nə sori oroxnıyəşe Masallu rayoni Bədəloni miyonə məktəb, çəyo 1989-nə sori Boku Sənaye Pedaqoji Texnikum. 1970-nə soriku bə tırki, bə tolışi nıvıştedə. Çap bedə çəy şeron, miniaturon, elmiyə-publisistikə məqaləon devri mətbuatədə. 21 sor ko kardəşe Boku şəhərədə Binoon Dutə İdarədə çan vəzifonədə. Esə çan sore miəlliməti kardedə 137 numrəynə Masallu Peşə məktəbo. Elmasi tojə nıvıştə şeron edaştedəm bə xosə bahandon.
OME P
...
Читать дальше »
|
Şukr bə Xıdo, rujnomə beşedə həni de vami. Xıdo səlomət bıkə ıştı coni, çap kardedəş rujnomə de kon sıxtəti, zınedəmon. Vaxtı bıbo, bahand ım nomən, bıpiyo dərc bıkə rujnomədə, bınıvışt bəmı ıştə fikron iyən co kəson...
1-11/02/11
Yalla, biləma, ısətən boy, tikəy mıkolimə bıkəmon qrəmatikə barədə. Tı kali nıvıştəyon vığandedəş bomı, azən redaktə kardedəm, oqordınedəm bətı, dərc kardedəş rujnomədə. Əmmo noroziyəti kardedəş, de eyhami votedəş ki, dı kəsi bə puçi bekardəşe tolışə zıvon: "feelon (??) noydən bə nav ıştə nıvıştəyonədə halonki tolışon hiç qəp jəydənin jəqo” - votedəş.
Çandə vaxton bə fikirim ki, məvuji hejo əmə dı kəs kəmsərimon, eqıniyəmon bə məydon, nıvıştedəmon ıştə zınəy, hiçki reaksiyə doydəni bəçə
...
Читать дальше »
|
 Dərostənən, perostənən ıştəni,
Kavu bıə bandı-kuon, daşt həni.
Ağlımandon bə peşnə ko haştəni.
Bə kəvşənon qılqılinə çit omə,
Şoyvo bıkən, hey, Nəvuzə id omə!
Çəmə əğlon bə i yəndı damedən,
Aşığ bedən, ico jidən, çamedən.
İ sıredən, beşedən çı ğəmədən,
Həmə şeon çı Xıdoku qit omə,
Şoyvo bıkən, hey, Nəvuzə i
...
Читать дальше »
|
 Çоkо yоddə bekay bəbe?
Iştə yurdi, ıştə əsli,
Çоkо yоddə bekay bəbe?
Vırəş heste çı har fəsli,
Çоkо yоddə bekay bəbe?
Millət kəynə çəş оbəka,
Bənəy vıli bəş оbəka.
Bо bə bоə kəş оbəka,
Çоkо yоddə bekay bəbe?
Çı mill
...
Читать дальше »
|
 Ğələmi dod
Boştə dayzoə, bo şair Baladdin Veşoro
Rışxand məqət bo ğələmi
Mənə çəy səpe sələmi
Iştən opotdəş aləmi.
Tanə məjən, tanə səpe.
Ğələmi çı qınoş heste?
Ğələm ıştə roədə roste
Əy çəp bıkə ıştı daste.
Çəpiş, votdəş ğələm çəpe?
Fəhmı tijbu, tij bəb
...
Читать дальше »
| |
