 Tolışi zıvoni umutedəmon
(Türkcə və talışca fellərin xəbər formasında şəxsə, kəmiyyətə və zamana görə dəyişməsi: «almaq» (hıriyey, səy) fellərin nümunəsində)
I.1-Indiki zamanda ( təsdiqdə) - Esətnə soyə zəmonədə (təsdığədə)
I.aлырам,алырыг
II.алырсан;алырсыныз,
III. алыр, алырлар;
| I.hıriyedəm, hıriyedəmon,
II.hıriyedəş, hıriyedəyon //hıriyedəşon
III.hıriyedə, hıriyedən.
| I.səydəm, səydəmon
II. səydəş, səydəyon// səydəşon
III. səydə, səydən.
|
(inkarı) (həşə)
I.almıram, almırıq.
II.almırsan, almırsınız.
III. almır, almırlar.
| I.hıriyedənim,hıriyedənimon
II.hıriyedəniş, hıriyedəniyon// hıriyedənişon
III.hıriyedəni, hıriyedənin,
| I.səydənim,səydənimon,
II.səydəniш, səydəniyon// səydənişon
III.səydəni, səydənin
|
I.2-Кечмиш zamanın hekayəsində (təsdiqdə)
Dəvardə dırozə zəmonədə (təsdığədə)
I alırdım, alırdıq,
II. alırdın, alırdınız,
III. alırdı, alırdılar.
| I.hıriyedəbim,hıriyedəbimon,
II.hıriyedəbiş, hıriyedəbiyon,
III.hıriyedəbe, hıriyedəbin.
| I.Səydəbim, səydəbimon,
II.səydəbiş, səydəbiyon,
III. səydəbe, səydəbin.
|
(inkarı) (həşə)
I.almırdım,
almırıq
II.almırдын,
almırдыnız
III.almırды,
almırдыlar
| I.hıriyedənıbim,
hıriyedənıbimon,
II.hıriyedənıbiş, hıriyedənıbiyon//
hıriyedənıbişon,
III.hıriyedənıbе,
hıriyedənıbin.
|
I.səydənıbim
səydəныbimon
II.səydənıbiş//səydənibiyon
səydənıbişon,
III.səydənıbe,
səydənıbin.
|
I.3-Кечмиш zamanın rəvayətində (təsdiqdə)
Dəvardə zəmoni rəvоyətədə (təsdığədə)
I.alırmışam,
alırmışыг,
II.alırmışсан,
alırmışсыныз,
III.alırmış,
alırmışlar
| I.hıriyedəmbən,
hıriyedəmonbən,
II.hıriyedəşbən,
hıriyedəyonbən //
hıriyedəşonbən
III.hıriyedəybən,
hıriyedənbən...
| I.səydəmbən,
səydəmonbən,
II. səydəşbən,
səydəyonbən // səydəşonbən
III səydəybən,
səydənbən...
|
(inkarı) (həşə)
I.almırmışam,
almırmışıq,
II.almırmışsan,
almırmışsınız,
III.almırmış,
almırmışlar.
| I.hıriyedənimbən,
hıriyedənimonbən,
II.hıriyedənişbən,
hıriyedəniyonbən//
hıriyedənişonbən
III.hıriyedəniybən, hıriyedəninbən...
|
I.səydənimbən, səydənimonbən,
II.səydənişbən, səydəniyonbən//
Səydənişonbən
III.səydəniybən, səydəninbən.
|
I,4-Davamlı indiki zamanda (təsdiqdə)
Dəvominə esətnə zəmonədə(təsdığədə)
I almaqdayam,almaqdayıq
II. almaqdasan, almaqdasınız.
III.almaqdadır,
almaqdadırlar
| I.hıriyeədəm.hıreyeədəmon
II.hıriyeədəş, hıriyeədəşon//
hıriyeədəyon
III. hıriyeədəy, hıriyeədən.
| I səyədəm, səyədəmon,
II.səyədəş, səyədəşon//
səyədəyon
III. səyədəy, səyədən.
|
(inkarı) (həşə)
I.almamaqdayam, almamaqdayıq
II.almamaqdasan,
almamaqdasınız.
III. almamaqdadır,
almamaqdadırlar.
| I. hıriyeədə nim ,
hıriyeədə nimon.
II. hıriyeədə niş,
hıriyeədə nişon// niyon
III. hıriйeədə ni,
hıriyeədə nin
| I.səyədə nim,
səyədə nimon
II. səyədə niş,
səyədə nişon//niyon
III.səyədə ni,
səyədə nin
|
II.1- Şühudi keçmiş zamanda (təsdiqdə)
Şuhudiyə dəvardə zəmonədə (təsdığədə)
I.aldım, aldıq,
II.aldın, aldınız,
III.aldı, aldılar.
| I.hırime, hırimone
II.hıriye, hıriyone
III.hırişe, hırişone.
| I.səme, səmone
II.səy, səone
III.səşe, səşone.
|
(inkarı) (həşə)
I.almadım, almadıq
II. almadın, almadınız
III.almadı, almadılar
| I.nıhırime, nıhırimone.
II.nıhıriye, nıhıriyone
III.nıhırişe, nıhırişone.
|
I.nıstənəme, nıstənəмоне
II.nıstənəy, nıstənəyone.
III.nıstənəşe, nıstənəşone
|
II.2-Nəqli keşmiş zamanda (təsdiqdə)
Nəğliyə dəvardə zəmonədə (təsdığədə)
I.almışam, almışıq,
II.almışsan. almışsınız,
III.almışdır, almışlar
| I.hıriyəme, hıriyəmone
II.hıriyə, hıriyəone
III.hıriyəşe, hıriyəşone
| I. səme, səmone
II. sə, səone
III. səşe, səşone
|
(inkarı) (həşə)
I.almamışam,
almamışıq
II.almamışsan, almamışsınız
III. almamışdır, almamışlar
| I. hıriyəmni
hıriyəmonni
II.hıriyəni.
hıriyəonni
III. hıriyəşni;
həriyəşonni.
| I. səmni
səmonni.
II. səni,
səonni.
III. səшni;
səşonni.
|
II.3- Nəqli keçmiş zamanın hekayəsində (təsdiqdə)
Nəğliyə dəvardə zəmoni hikoyədə(təsdığədə)
I.almışdım, almışdıq
II.almışdın, almışdınız.
III.almışdı, almışdılar.
| I.hıriyəmbe,hıriyəmonbe,
II.hıriyəbe, hıriyəonbe.
III.hıriyəşbe, hıriyəşonbe
| I.səmbe, səmonbe
II.səbe, səonbe
III.səşbe, səşonbe
|
(inkarı) (həşə)
I.almamışdım,
almamışdıq.
II.almamışdın,
almamışdınız.
III.almamışdı,
almamışdılar.
| I.hıriyəmnıbe,
hıriyəmonnıbe.
II. hıriyənıbe,
hıriyəonnıbe.
III.hıriyəşnıbe,
hıriyəşonnıbe.
| I.səmnıbe,
səmonnıbe.
II.sənıbe,
səonnıbe.
III.səşnıbe,
səşonnıbe.
|
III.4-Nəqli keçmiş zamanın rəvayətində (təsdiqdə)
Nəğliyə dəvardə zəmoni rəvоyətədə (təsdığədə)
I.almışmışam//almışammış,
almışmışıq//almışıqmış,
II.almışmışsan//almışsanmış,
almışmışsınız//almışsınızmış,
III.almışmış;
almışmışlar//almışlarmış,
| I.hıriyəmebən,
hıriyəmonеbən
II.hıriyəybən,
hıriyəonebən
III.hıriyəşebən,
hıriyəşonebən
| I.səmebən,
səmonebən.
II.səybən,
səonebən.
III. səşebən,
səşonebən
|
(inkarı) (həşə)
I.almamışmışam// almamışammış// almayıbmışam.
almamışmışıq// almamışıqmış// almayıbmışıq
II.almamışmışsan// almamışsanmış// almayıbsanmış
almamışmışsınız// almamışsınızmış//
almayıbmışsınız
III.almamışmış// almayıbmış.
almamışmışlar// almamışlarmış.
almayıblarmış
| I.hıriyəmniyеbən,
hıriyəmonniyеbən.
II. hıriyəniyеbən,
hıriyəonniyеbən.
III.hıriyəşniyеbən,
hıriyəşonniyеbən
|
I.səmniyеbən,
səmonniyеbən.
II. səniyеbən,
səonniyеbən.
III. səşniyеbən,
səşonniyеbən.
|
III.1 Gələcək zamanda (təsdiqdə)
Vəomə zəmonədə ( təsdığədə)
I.alacağam, alacağıq//
alaram, alarıq
II. alacaqsan, alacaqsınız//
alarsan, alarsınız
III. alacaq, alacaqlar//
alar, alarlar
| I.bəhırem, bəhırеmon,
II.bəhıreş, bəhırешon,
III.bəhıre, bəhıren
|
I.bəstem, bəstemon,
II.bəsteş, bəsteшon,
III.bəste, bəsten.
|
(inkarı) (həşə)
I.almayacağam//almaram
almayacağıq// almarıq
II.almayacaqsan// almazsan
almayacaqsınız// almazsınız
III.almayacaqdır// almaz
almayacaqlar// almazlar
| I. nibəhırem// əhırnim
nıbəhıremon// əhırnimon
II. nibəhıreş //əhırniş,
nibəhıreşon// nibəhıreyon əhırnişon// əhırniyon
II. nibəhıre// əhırni,
nibəhıren// əhırnin
|
I.nibəstem// əstənnim
nibəstemon // əstənnimon
II.nibəsteş// əstənniş,
nibəsteşon//nibəsteyon əstənnişon// əstənniyon
III.nibəste// əstənni,
nibəsten// əstənnin
|
III.2-Gələcək zamanın hekayəsində (təsdiqdə)
Vəomə zəmoni hikоyədə (təsdığədə )
I.alacaqdım, alacaqdıq// alardım, alardıq
II.alacaqdın, alacaqdınız//
alardın, alardınız.
III.alacaqdı, alacaqdılar//
alardı, alardılar
| I. əhırim, əhırimon
II. əhıriş, əhırişon//
əhıriyon
III.əhıri, əhırin
| I.əstənim, əstənimon
II.əstəniş, əstənişon//
əstəniyon
III. əstəni, əstənin
|
(inkarı) (həşə)
I.almayacaqdım//almazdıq,
almayacaqdım// almazdıq
II.almayacaqdın,almazdın//
almayacaqdınız,almazdınız
III.almayacaqdı, almazdı//
almayacaqdılar, almazdılar.
| I. nəhırim, nəhırimon
II. nəhıriş, nəhırişon//
nəhıriyon
III. nəhıri, nəhırin
|
I. nəstənim, nəstənimon
II.nəstəniş, nəstənişon//
nəstəniyon
III.nəstəni, nəstənin.
|
III.3-Gələcək zamanın rəvayətində (təsdiqdə)
Vəomə zəmoni rəvоyətədə (təsdığədə)
I.alacaqmışam, alarmışam// alacağammış, alarammış
Alacaqmışıq, alarmışıq//
Alacağıqmış, alarıqmış.
II.alacaqsanmış, alarsanmış//
alacaqmışsan, alarmışsan.
Alacaqsınızmış, alarsınızmış//
Alacaqmışsınız, alarsınızmış
III.alacaqmış, alarmış,
Alacaqmışlar,alarmışlar//
Alacaqlarmış, alarlarmış
| I.əhırimbən,
əhılrimonbən
II. əhırişbən
əhırişonbən//
əhıriyonbən
III. əhıriybən,
əhırinbən
| I.əstənimbən,
əstənimonbən
II.əstənişbən
əstənişonbən//
əstəniyonbən
III. əstəniybən
əstəninbən
|
(Çe felon təsrifbıə formon mandəyон təsnifot bımandı bo peşоnə səfə)
Allahverdi BAYRAMI,
bayrami@boz.az
|
