 Hər bir dil mənsub olduğu millətin məntiqi düşüncəsinin təcəssümüdir. Dili təşkil edən sözlərdir. Söz fikiri ifadə etdiyi üçün, dil də həmin millətin fikirini ifadə edən bir vasitədir. Dildə oturuşmuş sözlərin hər hansı obyekti, hadisəni, hərəkəti və s.-ni ifadə ediləcək bir biçim əldə etməsi uzun bir tarixi mərhələ tələb edir. Sözün fikri ifadə etmə dəqiqliyi həmin sözü yaradan millətin o obyekti hansı məntiqlə dərk etməsindən asılıdır. Dil - təkcə ünsiyyət vasitəsi olmasından əlavə, o dili danışan millətin öz qədim ulu əcdadlarından aldığı bir mesajdır, yəni, dil məntiqi düşüncəsini ifadə etdiyi bir millətin öz qədim əcdadları ilə də mənəvi bağlantı yaratması üçün bir vasitədir.
Bu baxımdan Talış dili qrammatik özəlliyinə görə sırf məntiqə söykənən dil
...
Читать дальше »
|
 TOLIŞƏ MƏHOL
Kəfşənış behişte, vişonış nəğıl,
Osmoni-rismoni ranq bandonədəy.
Astovon har şanqo mahne handedən,
Ovşumi rüşinə çanq bandonədəy.
Dıyo həzo sore sə jəydə ıyo,
Həşi çı bandonkü bə ro dəqındə.
Roon- çı zəmini boftə tımonin,
Nə odəm oqındə, nə ro oqındə.
...
Читать дальше »
|
 Şəkər Aslan - 75
Zinə nıbe, pəynə be,
Peşı məvot kəynə be,
Xalə kinə dəynə be,
Bı vəyədə vindıme.
Di mandəbe vanqisə,
"Vağzali”sə, "canqi”sə,
Curbəcurə ranqisə,
Bı vəyədə vindıme.
Siyo çəşon otəşin,
Bənə asto
...
Читать дальше »
|
 Yadılla SƏYAD - 50
Tı, һа çımı хоşә zıvоn,
Tоlışә zıvоn,
Tı, һа çımı mоә zıvоn,
Hоvә zıvоn, bоә zıvоn!
Çı zıvоnоn dılәdә, bоy,
Tı lоl mәbi, pоymоl mәbi.
Tı, һа çımı tоlışә zıvоn,
хun
...
Читать дальше »
|
 Allahın adı ilə
(Ardı, əvvəli burada)
Ötən saydakı yazımızda dilin ilkin yaranış mərhələsindən söz açmışdıq.
Belə ki, ailə icması vaxtındakı dövrünə qədərki zamanı az da olsa nəzərinizə çatdırmışdıq. Bu mərhələdən sonra dil əlbəttə bəşərin inkişafı ilə birgə addımlamalı idi. Necə bəşər artır və yeni-yeni inkişaf mərhələsi keçir dil də insanın öz içindən doğularaq onunla birgə onun ifadə təminatını ödəyir. İlk yazımızda insanın vəhşi təbiətdən qorunmasından doğan həyəcanın məhsulu olan ifadələrdən danışmışdıq. Get-gedə bu tələbat daha da artırdı. Bunun nəticəsində bəşər ovladının təbiətin ona anlaşılmay
...
Читать дальше »
|
 Tolışi Folklor
Qıləy hest be, qıləy ni be, ğədimə əyyomonədə iqlə Tolışə diko qıləy vəyu jiydəbe. In vəyü ham ıştə ğəşənğəti, haman ıştə ağli, əxlaqi-isməti ve məşhur be. Əyko əxtə məhbübəti, həyo-abur hest be ki, vindəkəson əy Xıdavandi-aləmi insoni simoədə bə Tolışə zəmin vığandə mələk hisob kardəbin.
Bə Tolışoston əvəsor oməbe. Kül-çoşanbə, Nəvüzə idon dəvone bəpeştə divojon hiyonədə, tükonədə deştə koon məşğul bin. Vəyü həsı, həsuə iyən şüə həmmə kəyko şəbin. Əv yali (cayli) mandəbe. Kə koonoş qırd oroxni. Hələ bə çoştə ve mandəbe. Vəyü fik kaşe ki, de tosə k
...
Читать дальше »
|
İ ruj Həx bə Nohəxi
Vote: Boy dumo Həxi.
Bə hiç kəsi du məvot,
Sıxani rosti bıvot.
Bə har kəsi şər mağand,
Duədə davo emağand.
Duston məjən bəyəndı,
Deşmen nıbun deyəndı.
Çanə votışe Həxi,
Xoş nome bə Hohəxi.
Ha vote-vote ımon,
Omeyn beşin bə divon.
İyo ve h
...
Читать дальше »
|
Allahın adı ilə
Ağilli və insaflı olan bəşər övladlarına Allahın salamı olsun
Çox ali ehtiramlı oxucu qardaş və bacılarım, bu yazı çoxdan içimdə olan bir həqiqətin təzahürüdür. Mən burda heç bir kəşfdən söz açmıram, açacağim mətləbin dərkindən ötrü bir az diqqətli və bir az da insaflı olmaq lazımdır. Söhbət fiziki mövcud olan hər bir varlıq kimi, dilin sözlərinin də iki əks qütblərin ("+”və "-" nin, erkək və dişi-nin, sözlə desək, 1 sait və 1 samitin) vəhdətindən gedəcəkdir. "-" və "+” yüklərin vəhdətindən cərəyan alınır. Demək, iki əks qütbün vəhdətində nəticə mütləqdir. Elə bilirəm ki, deməyəcəksiniz "–" və "+” yüklərin sözlərlə nə əlaqəsi var?! Var, özü də birbaşa. (Bu şimşəyin çaxışında da özünü g
...
Читать дальше »
|
 Şəhid Novruzəli Məmmədov bu yarımçıq qalmış povestini 15 saylı cəzaçəkmə müəssəsinə köçürildikdən sonra (fevral - iyul 2009-cu il) yazmağa başlamışdı... Əfsuslar olsun ki, amansız taleyinin hökmü ilə, hissə-hissə, kağiz parçalarında xəlvəti olaraq ailəsinə göndərdiyi bu yazılarını o tamamlaya bilmədi...
(ardı, əvvəli burada)
Taleyə bir bax! Atamoğlan müəllim indi haqq dünyasındadır, amma onun ruhu sanki Əhməd Kəlbiyevi daim izləyir, onun "inkişaf” eləməyə qoymurdu. Bu insan nə vaxta kimi onu izləyəcək, arzularına çatmaq üçün qarşısında sipər kimi duracaqdır?! Bu fikirlərlə qəm dəryasına batm
...
Читать дальше »
|
 Pasnəsuti pu məkə,
Peməkə ın otəşi,
Həmmə sırron o məkə,
Bə nığıli ve məşi.
Dınyo qardə, bətı çi?
Penton hardə, bətı çi?
Millət mardə, bətı çi?
Bə nığıli ve məşi.
Kion boçi pekışdən?
Çion boçi ekışdən
...
Читать дальше »
| |
