 "Yanvarda Azərbaycanla bağlı hesabatımı dərc etdirəndən sonra, maraqlı hadisələr olacaq"
"Bəzi ölkələrdən olan nümayəndələr səsvermədə iştirak etmədi, çünki onları Azərbaycan nümayəndə heyəti şantaj etmişdi"
Avropa Şurası Parlament Assambleyasının (AŞ PA) Hüquqi Məsələlər və Insan Haqları Komitəsinin (Komitə) üzvü Elxan Süleymanov oktyabrın əvvəlində keçirilən müzakirələrlə bağlı bəyanat dərc edib. O, Avropa Şurası rəhbərliyinə və üzvlərinə məktub göndərib. Süleymanov iddia edir ki, AŞ PA-nın Azərbaycanda siyasi məhbuslar üzrə məruzəçisi Kristof Ştrasserin hazırladığı sənədə tərəfdar toplamaq üçün AŞ PA avropalı deputatlara təzyiq olunur.
Kristof Ştrasser "BBC Azərbaycanca”ya müsahibəsində bu iddiaları rədd edib:
- Bəzi məlumatlara görə, müzakirələr zamanı deputatlara "siyasi məhbuslar” terminini rədd edən düzəlişin əleyhinə səs vermələri və sizin hesabatınızı dəstəkləmələri üçün təzyiqlər edilib...
- Bu, mənim hesabatımın tam əksi olmalı idi. Mənim Avropa Şurası Parlament Assambleyasında siyasi məhbuslar haqda termini müəyyənləşdirmək mandatım vardı. Düzəlişdə isə deyilirdi ki, AŞ PA bu məsələ ilə məşğul olmamalıdır və kimin siyasi məhbus olmasını Avropa Insan Haqları Məhkəməsi müəyyənləşdirməlidir. Buna görə də, çox mübahisəli bir müzakirə keçdi. Mən heç kəsə təzyiq göstərməmişəm.
Komitənin 30 üzvü düzəlişin lehinə idi. Onlardan çoxunu mən əvvəllər heç görməmişəm və əminəm ki, onları Azərbaycan nümayəndə heyəti gətirmişdi. Çünki onların bu hesabatın qarşısını almaq marağı vardı, ancaq onlar buna nail olmadılar.
Indi isə onlar bu məsələni əvvəllər siyasi həyatımda heç zaman görmədiyim tam əks istiqamətə gətirməyə çalışırlar.
- Elxan Süleymanov deyir ki, cənubi Avropa ölkələrindən olan nümayəndələr şantaj edilmiş, düzəlişin əleyhinə səs verməsələr yardım almayacaqları bildirilmişdi...
- Bəzən deməyə sözüm də qalmır. Cənubi Avropa ölkələrinin nümayəndə heyətlərinin şantaj olunması barədə deyilənlər təhlükəli yalandır. Məsələn, Italiyadan olan spikerlərdən biri dedi ki, siyasi qorxulara görə həbsdə olan insanların naminə bizə bu hesabat və termin lazımdır.
Bəzi ölkələrdən olan nümayəndələr səsvermədə iştirak etmədi, çünki onlar qorxurdular və Azərbaycan nümayəndə heyəti tərəfindən şantaj olunmuşdular. Onlara demişdilər ki, enerji məsələlərində heç bir siyasi, maliyyə yardımı almayacaqlar. Həqiqət budur. Və bu hesabatla məşğul olduğum üç il ərzində mənim gördüyüm budur.
- Cənab Süleymanov deyir ki, AŞPA katibliyi də sizin xeyrinizə hərəkət edib...
- Əgər biz bu məsələ ilə yalnız Avropa Məhkəməsinin məşğul olmalı olduğunu təsdiqləyən sənəd qəbul etsək, bu, AŞ PA-nın siyasi işinin sonu olar.
Əgər bir şəxs məsələn, hökumətə qarşı nümayişdə iştirak etdiyi üçün həbsə alınırsa, onun işinə Avropa Məhkəməsində 5-6 il sonra baxılmaq şansı var. Avropa Şurasında isə siyasətçilər oturub gözləyirlər və heç nə edə bilmirlər.
- Əgər düzəliş qəbul olunsaydı, istefa verəcəkdinizmi? Bu düzəliş sizin hesabatınızın sonu demək olardımı?
- Bəli, əlbəttə. Çünki düzəlişdə deyilirdi ki, Avropa Şurasının siyasi məhbuslar məsələsilə məşğul olmaq icazəsi yoxdur. Belə olan halda, mən Azərbaycanda siyasi məhbusların vəziyyətilə bağlı hesabat təqdim etsəydim, bu, ziddiyyətli olardı, belə bir hesabat təqdim etmək mümkün olmazdı. Əgər biz deyiriksə ki, AŞ PA bu məsələlərlə məşğul olmur, onda mən yalnız Azərbaycanda deyil, heç bir ölkədə siyasi məhbuslar barədə hesabat təqdim edə bilmərəm.
- Səsvermənin nəticələri 89/89 oldu. Siz bu nəticələrdən qürur duyursunuzmu?
- Qürur duymuram. Çünki görürəm ki, Avropa Şurasında böyük parçalanma var və bu, yaxşı hal deyil. Ancaq düşünürəm ki, Avropa Şurasının kriteriya və prinsipləri bəzi ölkələrin, təşkilatın həmin ölkələrdə vəziyyətlə məşğul olmasının qarşısını almağa çalışan təsirlərinə qarşı müdafiə olunmalıdır. Ona görə də, mən qürur duymuram... Bu vəziyyətin başa çatmasına isə şadam. Çünki, son 3 ildə Azərbaycan tərəfindən çoxlu təzyiqə məruz qalmışam. Yanvarda hesabatımı dərc etdirəndən sonra, düşünürəm ki, maraqlı hadisələr olacaq.
- Avropa Şurasında belə böyük parçalanmanın səbəbi nədir?
- Bəzi ölkələrdən olan və AŞ PA-nın yeni üzvü olan ölkələrlə aşkar əlaqələri olan nümayəndələrə digər ölkələrdən çox böyük təzyiqlər var. Amma biz hamımız bir araya gəlməliyik və bu institutun gələcəyi haqqında sənəd imzalamalıyıq. Düşünürəm ki, Avropa Şurası üçün böyük təhlükə var.
- Yanvarda Azərbaycanda siyasi məhbusların vəziyyətinə dair hesabatınız müzakirə olunacaq. Sizcə müzakirələr yenə dramatik keçəcəkmi?
- Cənab Süleymanovun məktublarını oxuduqca görürəm ki, heç bir kompromisə yer yoxdur. Həmişə Azərbaycan hakimiyyətinə təklif etmişəm ki, məni ölkəyə dəvət etsinlər. Mənə demirdilər ki, sən bu məsələ ilə məşğul olmalı deyilsən. Səbəb kimi göstərirdilər ki, siyasi məhbuslarla bağlı ümumi kriteriya yoxdur. Indi isə var. Bəlkə məni fakt toplama missiyası üçün dəvət edəcəklər... Amma inanmıram. Çünki onlar bu hesabatı istəmirlər və onun qəbul olunmaması üçün hər şey edəcəklər. Ancaq mən bu hesabatı təqdim etməliyəm. Və yanvarda keçiriləcək müzakirələri gözləyirəm. |
