 Dövlət Neft Fondunun valyuta ehtiyatı artıq 33 milyardı ötüb və bu vəsait Avropa və ABŞ banklarında saxlanılır - illik 1-2 faiz gəlirlə. Azərbaycan vətəndaşı isə bankdan ildə 20-25 faizdən aşağı kredit götürmək imkanına malik deyil.
Xalqın sərvətini xarici banklarda 1-2 faizə yatırdan, vətəndaşlarına illik 20-25 faizə kredit verən bir dövlət təsəvvür edirsinizmi?
Möhtərəm Ilham Əliyevin göstərişi ilə, Bakı-Axalkalaki-Qars dəmir yolunun çəkilişi üçün Gürcüstana 25 il müddətinə 1 faizlə kredit verdi. Azərbaycan vətəndaşı 25 il müddətinə kredit ala bilirmi?
Yalnız "ipoteka krediti” istisnadır. Amma bu kreditin ölçüsü və dəyəri nə boydadır? Ipoteka kreditinin həcmi 14 milyonu aşmır və min bir əziyyətdən, 1700 manatlıq dövlət rüsumundan sonra Azərbaycan vətəndaşının imtiyazlı (!) kəsiminin çox az qismi bu kreditdən bəhrələnə bilir. Həm də ildə 6-8 faizə. Gürcüstana verilən faizlə müqayisədə 6-8 dəfə baha olan və ölkə vətəndaşlarına "xüsusi ata qayğısı” kimi təqdim edilən bu 14 milyonluq vəsaitdən nə qədər adam bəhrələnə bilər ki?!
Möhtərəmin başqa bir göstərişilə Belarusun avtoritar diktatoru, sivil ölkələrin kredit verməkdən imtina etdiyi Lukaşenkoya bir neçə ay öncə 300 milyon kredit verildi. Cəmi-cümlətani 0,01 faizə, - yəni faizsiz!
Öz vətəndaşına 6-8 faizlə krediti zülm-zillətlə verən bir ölkə rəhbərinin dünyanın diktator saydığı şəxsə heç qızırğanmadan faizsiz kredit verməsinin adı nədir?
Bütün bunları bir yana buraxaq. Məsələ ondadır ki, Azərbaycan hakimiyyəti xaricdə milyardlarla vəsait saxlamasına rəğmən, beynəlxalq banklardan və dövlətlərdən kreditlər götürür. Hazırda bu kreditlərin miqdarı artıq 4,5 milyarda çatıb. Azərbaycan hakimiyyətinin xarici bank və dövlətlərdən götürdüyü kreditlərin faiz dərəcələri bilirsinizmi nə qədərdir?
Rəsmi məlumatları elə ört-basdır ediblər ki, konkret rəqəmi tapmaq olmur. Ancaq Azərbaycan iqtidarının götürdüyü kreditlərin sələmi ortalama 3-4 faiz miqdarında dəyərləndirilir. Ölkənin sərvətini 1-2 faizə xarici banklarda yatıran, diktator Lukaşenkoya 0,01 faizlə kredit verən möhtərəmin 3-4 faizə xaricdən kredit götürməsinin səbəbi nədir?
Bütün dövlətlər, hətta iqtisadi baxımdan o qədər də güclü olmayan ölkələr belə, dünya böhranı dalğasının birinci mərhələsində daxili banklara büdcədən külli miqdarda güzəştli kreditlər ayırdılar ki, iqtisadi stabilliyi bərpa etsinlər. Ancaq xarici banklarda valyuta saxlaması nəticəsində beynəlxalq böhrandan ziyan çəkən Azərbaycan həmin vəsaitin hətta cüzi bir hissəsini də daxili banklara yönəltmədi. Rəsmi məlumatlara görə, ölkə daxilindəki özəl banklara kredit verilmədiyindən, banklar xaricdə özlərinə vəsait axtarmağa məcburdurlar. Azərbaycanın özəl sayılan bankları xarici kreditorlardan ildə 7-10 faizə kredit götürür.
Hamı bilir ki, Azərbaycanda müstəqil, özəl, azad bank yoxdur - bütün banklar oliqarxlara bağlıdır. Bunlar öz banklarına niyə güzəştlə kredit vermirlər? Neft Fondunun vəsaitlərini 1-2 faizə xarici banklarda saxlamağa razı olanlar həmin vəsaitin heç olmasa onda birini - hətta 3 və ya 4 faizə - öz banklarına niyə verməməlidirlər?
Çünki belədə daha çox Azərbaycan vətəndaşı daha sərfəli faizlə ölkənin sərvətindən bəhrələnə bilər, axı! Belədə Azərbaycan vətəndaşlarının həyat səviyyəsində müəyyən irəliləyişlər olar, axı! Azərbaycan iqtidarı buna gedərmi? Iqtidar razı olarmı ki, "özəl” banklara 2-3 faizə kredit versinlər və onlar da əhaliyə maksimum 8-10 faizdən paylasın? Ölkəyə qənim kəsilən bir hakimiyyət razı olarmı ki, vətəndaşlar daha az əziyyət çəksin?
Bunlar əhalini var-yoxdan çıxarmaq, iqtisadiyyatı dağıtmaq, ölkənin sərvətlərini talan etmək üçün bütün qüvvələrini səfərbər ediblər. Insanların halal mülkünü basıb əlindən alan, sənədli-sübutlu evini başına uçurub küçələrə atan bir hakimiyyət əhalinin dolanışıq qayğılarını çəkməkdə yox, bu qayğılarda milləti batırmaqda israrlıdır.
Ona görə də Lukaşenkoya 0,01 faizə kredit verilir, ölkənin sərvətləri 1-2 faizə xarici banklara yatırılır və əvəzində 3-4 faizə kredit götürülür... Yəni Azərbaycanı mümkün qədər daha artıq ziyana salmaq üçün nə mümkündür, edilir...
Anar Mahmudoğlu,
azadliq.info
|
