Məlum olduğu kimi, Allah yolunda QURBAN-ın əsas mahiyyətini – insanların Allah qarşısındaki əhdinə nə dərəcədə sadiqliyini və nə dərəcədə İMAN gətirdiyini (Allaha yaxınlığını) İbrahim xəlilullahın (ə.s.) oğlu İsmayılı (ə.s.) Onun yolunda Qurban kəsməyə necə hazır olması səhnəsində görürük. Burada maraqlı bir məqam da – o məsum övladın özünün də bu Qurbanlığa cismən və mənəvi necə hazırlığı idi: belə ki, onun başını kəsmək istərkən, atasının bir anlıq tərəddüdünü müşahidə edib, ondan Allah qarşısındaki Əhdinə sadiq qalması rica etməsiydi. Əlbəttə ki, o mübarək ata və o məsum oğlunun bu qədər yüksək İMAN dərəcələrinə qalxmaları mükafatsız qala bilməzdi: Allah İsmayılı mübarək bir qoçla əvəz etdi...
Sonralar halal qazancları imkan verən bir qisim insanlara vacib bilinən QURBANLIQ həm də onların bir illik xeyirxah işlərinin İMAN dərəcəsini (ixlası) yoxlamaqdan ötrü İlahi bir test (sınaq) oldu. Bu test – mahiyyətcə, heç də yalnız yaraşıqlı, qüsursuz və i.a. tələbləri ödəyən bir, ya bir neçə qoçu ya digər məqbul sayılan heyvanları müəyyən rituallarla kəsib-paylamaqdan ibarət deyildi. Burada əsas məqam – Qurban gününə ilk öncə, MƏNƏN hazır olmaqdan ibarətdir. Belə ki, məsələn, 1 kq əti almağa maddi imkanı çatmayıb, amma Qurban namazına tələsən bir HAQQsevər əhli-İMAN sahibi, görüntü naminə 10 yox, 100 yox, lap 100 min mal-qaranı belə kəsib-paylayan imansız zəngindən Allah dərgahında qat-qat yüksək mərtəbədə durduğu aşkardır! Və ya digər bir misal: HAQQsevər bir əhli-iman sahibinin ciblərinə narkotik atdırıb onu zindanlara saldıranlar bütün var-dövlətlərini belə toplayıb saysız-hesabsız mal-qaranı kəsib-paylanmasına sərf etsələr də yenə də Allah dərgahında o 1 kq əti almağa maddi imkanı çatmayan HAQQsevərin Qurbanlıq savabını əsla qazana bilməzlər. Və ya zalımların haqqsızlığına və zülmünə susan məsul dindarların (rəsmi dini-icma rəhbərlərinin) da nə Həcc ziyarəti, nə də ki orada kəsdirəcəkləri qurbanları Allah dərgahında dəyərli bir yer tutmaz! Səbəbləri isə aydındır: QURBAN ritualı – yalnız və yalnız o mütləq HAQQın naminə - HAQQın yolunda HAQQsevərlər tərəfindən ixlasla (!) icra edilə bilər!
Cismən və mənən özünü o HAQQa qurban verməyə (İbrahim (ə.s.) və İsmayıl (ə.s.) kimi) hazır olmayan bir kimsəni də çətin ki, SABAH – o HAQQ-HESAB günü "Qurbanlıq Qoçu” xilas edə bilər...
Nə bəxtəvərdir, nə bəxtəvərdir o əhli-İMAN sahibi ki, həmin o SABAH diriləcək qoçu bir daha o mübarək İsmayıl (ə.s.) tək ixlasla sahibinin (onu Allah yolunda Qurban edənin) ayaqları altına yıxılaraq, Onun min-bir xeyirxah əməlinə şəfahətçi olaraq, Allahdan ona mərhəmət diləyəcəkdir...
Ya RƏBBİM! Bu gün zindan məşəqqətini çəkən cəmi HAQQsevər qardaş-bacılarımızı, min-bir iztirablarla, yollarını gözləyən yaxınlarını, hüquqlarının müdafiəçilərini və cəmi HAQQsevərləri o mübarək bəxtəvərlərdən et! Amin! Amin! Amin!
QURBAN BAYRAMINIZ mübarək olsun, ey cəmi HAQQsevər qardaş və bacılarımız!!! Hilal Məmmədov, Kürdəxanı təcridxanası