Главная » 2011»Июнь»16 » Wikileaks: Bakı İranla münasibətlərdə açıq qarşıdurmalardan və gərginlikdən qaçır
18:09
Wikileaks: Bakı İranla münasibətlərdə açıq qarşıdurmalardan və gərginlikdən qaçır
Azərbaycan İranla münasibətlərdə açıq qarşıdurmalardan və gərginlikdən qaçır. Bakının İranən nüvə proqramı və Tehranın terrorizmi dəstəkləməsi ilə bağlı narahatlıqlarına baxmayaraq, bu belədir.
Bu barədə Amerika diplomatlarının Wikileaks tərəfindən yayılmış növbəti məxfi yazışmalarında deyilir. Bu halda söhbət səfir səlahiyyətlərini icra edən Donald Lunun 2009-cu ildə Vaşinqtona ünvanladığı məktubdan gedir.
Bakı və Tehran arasında gərginlik oktyabrda İranın hökumətyönlü KİV-ləri Azərbaycan hökumətini tənqid etməyə başlayanda yaranıb. Bu, Bakıda İranla əməkdaşlıqda ittiham olunan bir qrup şəxsin mühakimə olunmasından sonra, habelə Qəbələ RLS-dən İranın izlənilməsi üçün istifadə imkanı ilə əlaqədar baş verib.
İsrail prezidenti Peresin Bakıya səfər edəcəyi və İsrailin Azərbaycana silah ixrac edəcəyi haqqında şaiyələr yayıldıqdan sonra gərginlik ən yüksək həddə çatdı.
90-cı illərdə Azərbaycan hakimiyyəti İran tərəfdən maliyyələşdirilən təşkilatların və hərəkatların əksəriyyətini ölkədən qovdu. Bununla belə, Bakı İrandakı iğtişaşlara və bu ölkədə azərbaycanlıların hüquqlarının pozulmasına məhəl qoymur və Əhmədinejadın təkrar prezident seçildiyini qəbul etməyə tələsir.
İran "qarşılıqlı sosial yardım” şəbəkəsi – qrantlar və kiçik kreditlər verən xeyriyyə təşkilatları, mədəni təşkilatlar və İranın Qırmızı Aypara Cəmiyyəti vasitəsilə öz maraqlarını müdafiə edir.
İran hakimiyyəti aztəminatlı ailələrin uşaqlarının İranda təhsil almasını maliyyələşdirir və onların Məşhəd ziyarətini təşkil edir. Bu arada, İran kəşfiyyatı ilə əlaqəsi olan şəxslər Azərbaycanda bizneslə məşğul olur.
Bakıda İran televiziyasının Azərbaycan əleyhinə verilişlərindən narahatdırlar və müntəzəm olaraq bu verilişlərin yayımının dayandırılması üçün avadanlıq alınacağından danışırlar, lakin heç bir real iş görülmür.
Azərbaycan siyasətçilərinin və təşkilatlarının əksəriyyəti İranın 2009-cu ilin aprelində İsrail prezidentinin səfərinin ləğv edilməsi məqsədilə Azərbaycana təzyiqlərindən qəzəblənirlər.
Bu arada, Peresin səfəri hərbi sahədə əməkdaşlıq və pilotsuz təyyarələrin birgə istehsalı haqqında sazişlə yadda qaldı.
Bununla yanaşı, Azərbaycan hökuməti İrandan narkotik idxalının artmasından narahatlığını açıq-aşkar bildirir və Tehranı qəsdən sabitliyi pozmağa cəhd etməkdə ittiham edir.
Eyni zamanda, İlham Əliyev başda olmaqla, Azərbaycan hökumətinin üzvləri bəlli edirlər ki, İranı potensial qeyri-sabitlik mənbəyi hesab edirlər və onun nüvə proqramından və terrorizmi dəstəkləməsindən dərin narahatlıq keçirirlər.
Bununla belə, Bakıda yaxşı bilirlər ki, İranla münasibətlərin gərginləşməsi daha böyük təhlükə ola bilər.
