Голос Талыша |
|---|
 Известные события, произошедшие с моей семьей за последние годы, всколыхнули нашу жизнь до основания.
|
|
Главная » 2011 » Февраль » 20 » İRAN və “TURAN” (II yazı)
14:56 İRAN və “TURAN” (II yazı) |
 Azərbaycanın siyasi simaları ölkəmizin müsəlman dövləti olduğunu desələr də bəzi məqamları sanki heç görmürlər. Müsəlmanları soyqırım edən İsraillə diplomatik münasibətdə olan dövlətlər tək əlin barmaqları ilə sayılacaq qədər azdır. Bu azlığa Misir, İordaniya, Türkiyə və Azərbaycan dövlətləri liderlik edir. Turkiyə bu statusdan çıxıb. Misir də çıxmaq üzrədir. İordaniya da buna namizəddir. Yaxın gələcəkdə görünür ölkəmiz İsraillə müttəfiq olan yeganə müsəlman dövləti statusuna girəcək! İsrail və Ermənistan diasporaları yəhudi və erməni xalqlarının güya soyqırıma məruz qalan məzlum xalq kimi dünyaya təqdim etməkdə bir-birlərinə yardımçı olmaqla fəaliyyətlərini koordinasiya edirlər. Hətta qonşu və Azərbaycanla müttəfiq olan Turkiyəyə də qarşı birgə mübarizə aparırlar. Azərbaycan rəsmiləri Turkiyə ilə qardaş statusunda olduqlarını deməklə Azarbaycanda pantürkizmə geniş vüsət versələr və türk amilnə görə Türkiyədən Qarabağ məsələsinə dəstək tələb etsələr də, özləri bu amilin üzərindən keçirlər. Azərbaycan hökuməti bu məsələdə nə müsəlman amilini, nə də türk amilini nəzrə almaq istəmir. Ancaq Qarabağ məsələsinə görə İrandan musəlmançılıq, Türkiyədən isə türkçülük tələb edir. Avropada analoji halı "Roma papasından daha çox kotolik olmaq” adlandırırlar.
Azərbaycan rəsmən ABŞ-ın başçılığı altında yaradılan antiterror kolisiyasına daxildir və vətənləri işğal olunan müsəlman əsgərlərimiz işğalçı orduların tərkibində müsəlman ölkələrinin torpaqlarını tapdalayırlar. Antiterror kolisiyası təsis edilən zaman onun "şər üçbucağına” daxil etdiyi müsəlman ölkələrindən yalnız İran işğala məruz qalmayıb və bu kolisiyanın növbəti hədəfi İrandır. Demək Azərbaycan da rəsmən İrana qarşı bu kolisiyada birləşib. Torpaqlarımızı işğal edən Ermənistan nəinki bu kolisiyaya daxil deyil, hətta Rusiya, İran və sair dövlətlərlə yanaşı bunun əleyhinədir. Göründüyü kimi İranın Ermənistanla iqtisadi münasibətlərə məcbur edən həm də onların birgə müttəfiqi Rusiyadır. Belə bir vəziyyətdə Azərbaycan hökuməti Qarabağ məsələsində Rusiya amilinin həlledici olduğunu bilə-bilə güya Qarabağ problemini onsuz həll etmək fikrindədir.
İran televiziyaları Azərbaycan barəsində nadir hallarda reportaj versələr də, insafla qeyd etməliyəm ki, Azərbaycana münasibətləri adi jurnalistikanın prinsipləri çərçivəsindədir. Ancaq İran konstitusiyasına görə müstəqil televiziya ola bimək imkanından məhrum olan beynəlxalq "Səhər” televiziya kanalı İran hökumətinin Azərbaycan iqtidarına zahiri də olsa faktiki münasibətini ayağı altına qoyaraq YAP hökumətini necə deyərlər «isladıb sərir günün qabağına». Sanki bu televiziya dünyaya İrandan deyil, əfsənəvi Qaf dağlarındakı mağaralardan yayımlanır. "Səhər” televiziya şəbəkəsi radikallıqla Azərbaycanda baş verən hər bir siyasi hadisəni qara rəngə boyamağa meyillidir. Hətta o məsələləri Azərbaycanda mənfi hal kimi təqdim edir ki, həmin məsələ İranda heç də bizdən yaxşı vəziyyətdə deyil. Bu televiziya kanalının "Kompas” proqramı bəzi Azərbaycan vətəndaşlarının telefonuna zəng edərək canlı yayıma qoşulmağı təklif etdiyi halda, efirdə isə güya zəngin onlara müsahib tərəfdən edildiyini bildirirlər. Xarici ölkələrdən gələn zəngləri güya Azərbaycandan edildiyini bildirirlər. Əsasən də zəng edənlərin şəxsiyyəti digəri ilə əvəz edilir. Bütün bunları isə nəinki Azərbaycan xüsusi xidmət orqanları adi texniki imkanları ilə müəyyənləşdirə bilir, hətta bunu adi tamaşaçı asanlıqla hiss edir. Bu kanal dəfələrlə Astara sərhəd keçid-buraxılış məntəqəsində Azərbaycan gömrükçülərinin xalqa əziyyət verməsindən haqlı olaraq reportaj efirə versə də, İranın sərhəd polisinin vətandaşlarımızla qeyri-insani rəftarı barəsində onlara müraciət olunsa belə reportaj verməkdən çəkinib. Bu tərəfgirlik və qərəzlilik deyil bəs nədir? İranda peyk antenaları rəsmən qadağan edilsə də, bu kanal peyk vasitəsi ilə yayımlanır. Hərçənd İranda hər kəsin evində peyk qəbuledicisi var və helekopterlə Tehran üzərində uçan polisə hətta qəbuledici çanaqların sayı məlumdur. Bunula belə İranın hansı televiziya kanalının siyasi verilişinə birbaşa canlı bağlantı mümkündur? özləri üçün rəva görmədiklərini niyə qonşu dövlət üçün rəva görürlər? Bu televiziya ilə əlaqə yaradanların siyasi bilikləri və ümümiyyətlə dini bilikləri o qədər aşağı səviyyədə olur ki, bir onu anlamaq olur ki, müsahib inanclı birisidir və Azərbaycandakı siyasi rejimdən narazıdır. Müsahiblərin siyasi təhlilləri Misir Mərdanovun təhsil verdiyi şagirdin səviyyəsinə belə uyğun deyil! İslami bilikləri isə İranın ibtidai sinif şagirdlərinin biliyina çata, ya da çatmaya. Məhz bu kanalın bir müddət əvvəl populyarlıq qazanmasında Azərbaycan televiziyalarının demokratik fikirləriə yer verməməsi müstəsna rol oynayıb. Ancaq etiraf etməliyəm ki, Azərbaycan televiziya məkanının alternativ duşüncəni boğduğu şəraıtdə "Səhər” televiziyası Azərbaycanın ictimai və siyasi xadimlərinin xaqla ünsiyyətinə əvəzedilməz xidmət göstərib. Xüsusən Azərbaycandakı dini və etnik birliklərin öz fikirlərini xalqla bölüşməyə bu yeganə vasitə olub. Bir vaxtlar kütləvi tamaşaçısı olan bu televiziya indi əhəmiyyətini əsaslı surətdə itirməkdədir.
Azərbaycan kütləvi informasiya vasitələri - qəzet və güya müstəqil televiziyaları İranın konstitusiyon quruluşunu, yəni islam respublikası quruluşunu təhqir edib onu "molla rejimi”, "mollakratiya” adlandırırlar. Hətta bu və ya digər şəkildə İran vətəndaşları olan ali ruhaniləri də təhqir etməkdən çəkinmirlər. İrandakı adi juralist səviyyəsində baş verən antihökumət təbliğatına Azərbaycanda qanunverici və hətta icra hakimiyyəti səviyyəsində antidövlət münasibət bildirmək isə yalnız İran-Azərbaycan münasibətlərinin pisləşməsinə hesablanıb. Ali ruhanilərin təhqir edilməsi isə sanki dindarların dözümlülüyünə qarşı bir təxribat planıdır.
Hamını bir sual düşündürür. Görəsən niyə Azərbaycan hökuməti əndişələnir ki, İran Azərbaycanda siyasi hakmiyyəti dəyişmək üçün çalışır? Eynulla Fətullayev həbs edilməmişdən bir müddət əvvəl "Gündəlik Azərbaycan” qəzetində qeyd edirdi ki, indiki iqtidar hakimiyyətə gəlməmişdən əvvəl İrandan millətçi AXC hökümətini devirmək üçün maddi yardım almaqla təşkilatlanıb. Hətta onu da ehtimal edirlər ki, indiki iqtidarın keçmiş nümayəndəsi olan Eynulla Fətullayevin həbs olunmasının pərdəarxası səbəblərindən birisi də məhz bu məlumatı ictimaiyyətə açıqlaması olub. Bu məlumatı o qədər də ciddiyə almamaq olardı. Ancaq son dövrlər İranın Xarici İşlər Nazirliyinin Qafqaz məsələləri üzrə keçmiş müşaviri və "Səhər” televiziya kanalının "Azəri TV” redaksiyanın qurucusu və siyasi şərhçisi Əsgər Fərdi öz rəsmi tərcümeyi-halında qeyd edir ki, doxsanıncı illərin əvvəllərində Moskvada Əjdər Xanbabayev ilə tanış olmuş və onunla birgə indiki iqtidarın hakimiyyətə gəlmək planını hazırlamışdır. Öz demokratik fikirləri ilə hətta İranda da dəfələrlə hakimiyyətin qəzəbinə tuş gələn Əsgər Fərdinin vətandaşlığını belə unudaraq öz əməlini Azərbaycan xalqına xidmət kimi dəyərləndirməsi adamı lap hövsələdən çıxarır. Sanki onun fkirləri Eynulla Fətullayevin fikirlərini tamamlayır. Bu fikirlərin əhatəsində İran və Azərbaycan munasibətlərinin bu həddə olmasını ancaq təbii qəbul etmək olar.
İranın Azərbaycan hökumətinə nə faktiki rəsmi liberal siyasətini, nə də qeyri-rəsmi radikal siyasətini əlaqələndrmək çox çətindir. İran rəsmiləri Azərbaycan rəsmiləri ilə heç bir şey olmamış kimi davanırlar. Məgər onlar seçkiləri saxtalaşdırıb xalqın səsəni heç sayan Azərbaycan iqtidarını rəsmən müdafiə etməklə nə qədər islam prinsiplərinə yaxındırlar? Ağlına və ağzına gələnləri canlı yayıma çıxaran "Səhər TV”-nın rəhbərliyi İranın dövlət televiziyasını çayxana söhbətləri səviyyəsinə gətirdiklərini anlamamaq səviyyəsindədirlərsə, bəs bunun islami prinsiplərlə bir araya gəlmədiyini onlara xatırlatmalı olanlara nə olub? Azərbaycan hökumətinin siyasətinin "nəyin bahasına olursa olsun hakimiyyətdə qalmaq” olduğunu hər kəs dərk etsə də, İranın bu siyasətini isə hər bir dindar anlamağa çətinlik çəkir. Ancaq təəssuf ki, dindarlar bunu öz dilinə cüzi əziyyət verməklə açıq etiraf etməkdənsə, öz beynini çətin duruma salıb bu məsələnin səbəblərini hələ də axtarırlar.
Azərbaycanın ictimai və elmi xadimləri, təşkilatları, kütləvi informasiya vasitələri hakimiyyətə qarşı siyasi münasibətlərindn asılı olmayaraq İranda baş verən bütün hadisələri sanki qara eynəklə seyr edirlər. İş o həddə gəlib çatıb ki, hətta müqəddəs islam dininin prinsipləri əsasında İranda baş verən hadisələrə qarşı çıxmaqla öz dinlərinə qarşı çıxdıqlarını belə sezmirlər. Eyni hal İranda ölkə səviyyəsində baş verməsə də, müəyyən dairələrda baş verir. Onlar da Azərbaycanda baş erən bütün hadisələri ikrahla şərh edirlər. Hər iki ölkənin üzəniraq «ziyalı»sının nəzərində öz ölkəsi həddindən ziyadə yaxşı, qonşu ölkə isə az qala düşmən statusundadır. Qəribəsi odur ki, İran və Azərbaycanın ictimai təşkilatları hər iki dövlətin konstitusiyon quruluşuna hörmət prinsipini əldə rəhbər tutaraq, İran və Azərbaycan respublikalarının normal qonşuluq şəraitində yaşamaları üçün öz hökumətlərinə təzyiq etmək əvəzinə hətta onların bu çoxüzlü siyasətini dəstəkləyərək bu siyasi oyunun piyadasına çevrilirlər. Azərbaycan iqtidarının öz irsi hakimiyyəti naminə, İran hökumətinin isə qərbin təziqlərindən qorunmaq üçün xalqların maraqlarını özlərinin siyasi maraqlarına qurban verməkdən çəkinməsi yalnız onların xalqın iradəsindən asılı olmaları şəraitində mümkündür. Görünür hər iki xalqı bu hədəfə aparan yollar çətin və uzundur.
Rabil ABDİNOV
kadusya@box.az
|
|
Категория: Талыш xəbərləri |
Просмотров: 1538 |
Добавил: admin
| Рейтинг: 3.7/3 |
Добавлять комментарии могут только зарегистрированные пользователи. [ Регистрация | Вход ]
|
|
