Bəşəriyyətin sağalmayan “yarası” adlanan bu şoğərib RÜŞVƏTin HÖRMƏT sinonimini hələ “rəhmətlik Sovet hökuməti” dövründə Moskvadan Dağıstan ərazisinə qatarla daxil olanda, milis işçilərindən eşitmişdim...

“Müstəqil“ ölkəmizin hüquq-mühafizə sistemində hörmət, rüşvət və korrupsiyanı qanuniləşdirib ona rüsum adı qoyulması ilə xalqın dərisini soymaq və bunun hansı quruluşa aid olan iş olduğunu anlamaq olmur.

Hansısa işlə əlaqəli bir-iki manat “rüsum“ ödəyəndən ən azı on dəfə artıq rüşvət almaq, xüsusən Masallı rayon polis şöbəsi, notarius, hətta məhkəmə üçün də adi hal olması üzücü, həm də faciəvidir...

Sovet sisteminin bataqlığından çıxıb, guya “müstəqil” hüquqi dövlət qurub, düşündük ki, rüvət və korrupsiya adlı bəladan qurtulub, bəyənmədiyimiz və 70 il bizə “faşizm”in vətəni kimi təlqin edilən Almaniyadan daha yaxşı yaşayarıq...

Əndirəbadi “müstəqilliyimiz”dən sonra anlayıb görürük ki, o illər ərzində beynimizə yeridilən dünyanın tarixi tamamilə tərsinə yazılıbmış.

“Böyük Vətən“ müharibəsində SSRİ A.Hitler Almaniyasına qələbə çalaraq, o ölkəni darmadağın etdi. Yerlə-yeksan edilməmişdən əvvəl, Almaniyada hakimiyyətdə olan Adolf Hitler xalqının vücuduna, genefonduna haqq-ədalət, insanlıq faktoruna yüksək dəyər vermək anlayışını elə yeritmişdi ki, onun qanunları bu gün də işlək olmaqla, ölkəsi inkişaf edib tərəqqiyə nail olur. Müharibəni udan SSRİ hökuməti Stalinizm xofundan sonra daxilində hakimiyyət mənsubları ilə əhali arasında əvvəlcə gizli formada rüşvət bəlasının “hörmət” virusunu yaydı. Çox keçmədi ki, “hörmət“ anlayışı rüşvətin açıq formasına keçdi. Dövlət strikturlarında eləcə də iqtisadi sahələrdə rüşvətdən doğan “pripiska” siyasətinin nöbəti hamiləliyi korrupsiya oldu. Pripiska siyasətinin rüşvət və korrupsiya xəstəliyi ilə nəhəg hərbi gücə malik olan SSRİ Dövləti “yataq xəstəliyinə” tutuldu. Həmin xəstəlik tabeçiliyində olan müttəfiq respublikalara da sirayət etdi. 

Yetmiş yaşa çatan SSRİ dövləti Qərbdən transfer edilən “Demokratiya qripi ilə dünyasını“ dəyişdi.

Yaxın keçmişə kiçik ekskurs etməkdə məqsəd, bəzi dünya tarixini və siyasi prosesləri dərindən analiz edib, əsil həqiqətləri anlamaq iqtidarında olmayan gerizəkalı “malabaxan kommunistlər“ kimi SSRİ hakimiyyətinin dağılması üçün heyfislənmək deyil. Əksinə, yuxarıda azacıq xatırlatdığım səbəblərdən o dövlətin dağılmağa məhkum olması, zərurətdən yaranan səbəbi oxucu diqqətinə çatdırmaqla, indiki əcaib halda olan “müstəqil bazarbaycan“ reallıqlarını müqayisə etməkdir.

Nəhəng Sovetlər birliyini dağıdan “hörmət - rüşvət - korrupsiya - pripiska“ siyasətinin olduğu kimi “müstəqil" Azərbaycanda kök atıb yenidən cücərməsi məgər SSRİ kimi ölkəyə rəhbərlik edən oğru-quldur Leninizm – Stalinizm Sovet sistemindən qaynaqlanmırmı? O dövürdən qalan oğru-quldur məmurlar ordusu müstəqil Azərbaycan hakimiyyətini qanunsuz olaraq zəpt etməklə, əski iş “metodu ilə ölkəni idarə edirlər...

Ölkə iqtisadiyyatı, daxili, milli, xarici siyasəti, və digər mühüm əhəmiyyətli məsələlər başqa mövzunun söhbəti olsa da xalqın güvənc yeri olan hüquq-mühafizə sistemində olan anarxiyadan heç cürə danışmadan vaz keçmək mümkün deyil. Dünyaya bəllidir ki, bizdə danışan dillər, yazan əllər, ağıllı başlar ya kökündən kəsilir, müstəsna hallarda isə imkan tapıb tərkivətən edilir.

Canından və qanından keçib müstəqil dövlət quran vətəndaşlarımızın bu gün bir tikə çörəyə möhtac olması, digər tərəfdən hüquqlarını qorumağa borclu olan polis, prokurorluq, məhkəmə və digər dövlət strukturlarında əbədi kök salan məmurların özbaşınalığı ümumi xalqın hiddətini tarıma çəkmişdir.

Hələ heç eşidən-görən olmayıb ki, vətəndaşın işi düşsün adları sadalanan Dövlət strukturlarına, onlardan rüşvət vermədən qurtula bilsin. Hətta vətəndaşların ərizə-şikayətlərinə də cavab verilmir. Təsadüfən cavab verilsə də, yazdıqları cavab yazılan şikayətə aidiyyəti də olmur.

Bir müddət cəmiyyətimizdə belə bir tendensiya vüsət aldı ki, kim oğul evləndirmək istəyirdisə, ilk əvvəl qızın RF-da qardaşlarının olub-olmaması axtarılırdı. Bir dönüşdən sonra isə elə adamın qızına elçi göndərmək istədilər ki, gələcək qohumun heç olmasa hərbi xidmət yaşına çatan oğula hərbi bilet almaqda yardmçı olsun. Daha sonra vəziyyət əksinə oldu. Yəni, qız evi axtarırdı ki, oğlan Rusiyada işləyir ya yox...

Sadaladığımız halların fəsadları elə oldu ki, Rusiyaya aparılan oğlan ordakı Yelena, Nataşaları görüb, burda şərtlə ailə qurduğu qızdan uzaqlaşdı. Nəticədə nigahın pozulması- boşanma işləri kütləvi hal aldı.

Qazanan isə Məhkəmə sistemi oldu.

Sirr deyil ki, bir yandan ölkədə kargüzarlıq işləri “rüşvət-rüsum” xətrinə o qədər mürəkkəbləşdirilib, hətta ali təhsilli adamlar da ondan baş aça bilmir. O ki, qaldı sadə vətəndaş hüquqlarını tələb edə bilsin...

Bütün ümüdini “pensiya və S.Müslümovun sosial müavinətinə” bağlayan miskin vətəndaş, məhkəməyə təqdim etmək üçün müvafiq sənədlər toplamağa vəkilə ən azı 300-manatdan yuxarı ödəməli, natariusa 1-2 manatlıq “rüsum” haqqı əvəzinə 12 manat əlavə rüşvət verməlidir.

Məhkəmə məsələsi onda qəlizləşir, 10 manat “rüsum”dan əlavə hakimin hesabı çatmır və iş Apeliyasiya Məhkəməlik olur.

Məsələn, Astaranın ucqar dağ kənd sakini Əlibayramlı şəhərində yerləşən “Regional Apeliyasiya Məhkəməsinə” üz tutmalı olsa, “T-72" Tank, yaxud “Ural" hərbi yük maşını ilə getməlidir. Çünki Səlyan DYP-i postundan ora qədər olan yol elə bərbaddır ki, minik avtomobilin hərəkəti mümkünsüzdür.

Sözügedən yolu bu hakimiyyət qəsdən, bilərəkdən düzəltmir ki, Apeliyasiya Məhkəməsinin yolunu heç bir vətəndaş tanımasın.

Tanımaq arzusunda olanlar isə axı o yolu bir-iki dəfə getmir, süründürməçilik siyasəti kimi aktual məsələ də realdır...

Yenə əvvəlki fikrimə qayıdıb bilmək istərdim, dünyanın hansı normal ölkəsində qlobal işsizlik problemi olan, 158 manat pensiya, sosial yardım idarəsi ilə yarı-bəyarı şərikli müavinət alan vətəndaş, dövlətin belə işgəncələri ilə üzləşir?

Bəlkə Az.Tv-nin Almaniyanın dağılması, insanların hətta döyüb öldürülməsindən hər gün danışıb qulaqlarımızı mazol etməsinə inanıb, Gözəl Vətənimiz Azərbaycanın bazarbaycana çevrilməsinə şükür edirsiniz?

Mətləb PERO