"Adil hökmdar xalqına sədaqətlə xidmət göstərən,
zalım isə öz komandası ilə ona zülm edəndir.”
"EL” Hərəkatı Azərbaycanın siyasi arenasına kifayət qədər iddialı və geniş spektrlə daxil oldu. Və bu, özünü əbədi "zalim Ənuşirəvan” obrazında hiss edən Azərbaycan iqtidarı üçün "sürpriz” effekti yaratdı.
Vətəndaşların dünənə kimi öz taleyinin tamaşaçısından onun fəal iştirakçısına çevrilmək istəyən əhəmiyyətli kəsiminin bu HƏRƏKATA üz tutmaları, eləcə də onun siyasi hakimiyyətə iddialı olması, dövləti avtoritar qaydalarla (oxu: kefləri istədiyi kimi, – M.S.) idarə edənlər üçün əlbəttə ki, arzuolunmaz hadisəydi. Hərəkat yarandığı ilk gündən vətəndaşların ictimai-siyasi aktivliyini artırmağı və korrupsiyalaşmış-kriminallaşmış avtoritar üsul-idarədən xilas olaraq, sivil idarəetmə dəyərlərinə əsaslanan ədalətli dövlət quruculuğunu öz fəaliyyətinin Ali məqsədi saydı. Elə bir dövlət quruculuğu ki, orada hər bir vətəndaş hakimiyyətin formalaşması prossesində - yerli özünüidarəçilik institutlarından tutmuş, ən Ali orqanlara kimi, o cümlədən ölkə başçısının seçilməsində, birbaşa iştirak edə bilsin.
Prezident seçkilərinə 4-5 ay qalmış milliyyətindən, dilindən, dinindən, regionundan və s. asılı olmayaraq, ölkə vətəndaşlarının hüquq və azadlıqlarının qorunması, onların hərtərəfli təminatçısı olmağı proqramının əsas prinsiplərindən elan edən "EL” Hərəkatı, əlbəttə ki, çoxlarının canına vəlvələ saldı! Məhz elə bu səbəbdən də, demokratik seçkilərə və sivil yollarla hakimiyyət dəyişiliklərinə hazır olmayan və heç bunu istəməyən mövcud iqtidar, aşkar siyasi cığallıqlar və zorakılıqlara rəvac verdi. Onu da qeyd edim ki, birbaşa və dolayısıyla edilən təzyiqlər, həbslər, hədələr və sairə heç şübhəsiz ki, hakimiyyət təmsilçilərinin xofa düşdüklərindən soraq verir. Təəssüf ki, avtoritarizmdən demokratiyaya keçid istəyi hakim elita tərəfindən heç cür həzm oluna bilmir...
Azərbaycanın siyasi politrasında – istər muxalif, istərsə də iqtidar yönümlü siyasi-ictimai təşkilatlarda, azsaylı xalqların, etnik qrupların və milli azlıqların yetərincə və layiqincə təmsil olunmaması göz qabağındadır. Düzdür, bunun bir səbəbi onların siyasi passivliyindədirsə, digər səbəbi partiyaların korporativ maraqlarına, yəni öz siyasi xəttlərində bəzən birtərəfli olaraq yerliçilik və psevdo-millətçilik meyillərinə üstünlük vermələrindədir. Bu sıraya, vətəndaşlarımızın siyasi maarifləndirməsində mövcud olan ciddi qüsurları və ideoloji boşluqları da əlavə etmək olar.
Bu gün hakimiyyətin apardığı milli siyasətə (əgər buna "milli” və "siyasət” demək olarsa!) nəzər yetirəndə, istər-istəməz nigaranlıq və təlaş hissi keçirirsən. Bu yöndə nəinki hər hansı susqunluq və hərəkətsizlik mövcuddur, hətta çox ciddi geriləmələr, habelə şübhəli və olduqca təhlükəli siyasi düsturlar həyata keçirilir. Maraqlıdır ki, bu sahəyə məsul olan bəsit düşüncəli iqtidar yetkililəri elə zənn edirlər ki, ölkədə azsaylı xalqlların milli mədəniyyətlərilə, eləcə də hüquq və azadlıqları ilə bağlı ağrılı problemlər nə qədər canfəşanlıqla ört-basdır edilsə, problem bir o qədər tez "həll” olar!? Bu, absurd olduğu qədər də, kobud və ziyanlı bir yanaşmadır. Parodoksal hal budur ki, hətta öz ictimai əqidəsi və şəxsi təşəbbüsü ilə milli mədəniyyətlərinin inkişafı naminə, sözün əsl mənasında fədakarlıq göstərən ziyalılar belə, saxta və absurd ittihamlarla, - "37-ci il sayağı”, repressiyaya məruz qalırlar. Avtoritar üsul-idarənin vətəndaşlarımızın demokratiya uğrunda mübarizə əzminə və milli-mənəvi özünüdərk prossesini boğmağa yönəli anti-konstitusion təzyiqlər həyata keçirməsi dediklərimizin subutudur. Kifayətdir ki, "Tolışi sədo” qəzetinin baş redaktorları - 67 yaşlı professor Novruzəli Məmmədov və onun ailəsinin faciəvi taleyinə, eləcə də professor Hilal Məmmədovun uydurma iddialarla həbs olunması faktlarına diqqət yetirəsən. Yaxud, Bakı Dövlət Univerisitetindən "milli və siyasi baxışlarına görə” (?!) xaric edilərək təqib olunan və Avropa ölkələrinin birində sığınacaq tapan "Beynəlxalq hüquq” üzrə tanınmış ekspert-alim Ataxan Əbilova qarşı atılan repressiv addımlar. Quba, İsmayıllı hadisələri, Binə olayı, saf niyyətli gənclərin etiraz piketləri... Bu qəbildən neçə-neçə nümunələr gətirmək olar!
Təəssüf doğuran bu faktlar göstərir ki, dilindən, dinindən, siyasi mənsubiyyətindən və milliyyətindən asılı olmayaraq, hər bir sıravi Azərbaycan vətəndaşının Konstitusiya hüquqlarına cavabdehlik daşıyan iqtidar məmurları, həmin hüquqların pozulmasının qarşısını almaq əvəzinə, çeşidli problemlərin təzahürünə və artmasına şərait yaradırlar. Bu, başadüşülən, qəbulolunan siyasət deyil. Bu, həm də məntiqsiz və özündə xaos ehtiva eləyən xətalı bir siyasətdir!
"EL” Hərəkatı isə demokratik dəyərlərlə yanaşı, müstəqil Azərbaycan Respublikasında Milli məsələni də öz fəaliyyətinin preoritetlərindən sayır. Hərəkatın sədri cənab Eldar Namazov öz çıxışlarında ölkədə qürurlu, ləyaqətli şəxsiyyətin formalaşmasında, bərabərhüquqlu VƏTƏNDAŞ CƏMİYYƏTİ quruculuğunu, habelə dövlətçiliyimizin qüdrətlənməsi naminə, xalqlarımızın milli konsalidasiyasını xüsusi olaraq vurğulayır. Düşüncəmə görə, bu çox doğru və rassional bir yanaşmadır; çünki demokratik dəyərlərə sadiq, vətəndaşlarını ən böyük sərvəti hesab edən dünyanın bir sıra sivil ölkələri milli münasibətlərə olduqca həssaslıqla, başlıcası isə, dövlətin mühüm siyasəti kimi baxırlar.
Azərbaycan Respublikasında yaşayan azsaylı xalqların, etnik qruplar və milli azlıqların dili, ədəbiyyatı, tarixi, mədəiyyəti və özəlliklə bütün milli-mənəvi dəyərlər sistemi daima dövlətin diqqətində olmalı və inkişaf etdirilməlidir. Bunları həyata keçirmək üçün, təbii ki, dövlətin dəstəyi ilə maddi-texniki, o cümlədən demoktatik təsisatlar bazası yaradılmalı və onlar bu təsisatlardan sərbəst çəkildə istifadə etmək hüququna malik olmalıdırlar. İdarəçilik orqanlarının bütün strukturlarında, eləcə də KİV və ictimai rəydə milli ayrıseçkilik niyyətləri ciddi qınaq obyektinə çevirilməli, cəzalandırılmalıdır. Bu belə olmalıdır ki, dövlətçiliyimizə təhlükə yarada bilən hər hansı separatçılıq meyilləri baş qaldırmasın. Məhz bu səbəbdən də, "EL” Hərəkatı insan haqları və azadlıqları ilə bağlı demokratik prinsiplərə ciddi dəyər verərək, vətəndaşların maddi, mənəvi, milli hüquqlarının hərtərəfli qorunmasını vacib strategiya hesab edir.
"EL” Hərəkatı 2013-cü ilin payızında keçiriləcək Prezident seçkilərinə böyük məsuliyyətlə hazırlaşır və bu seçkilərdə müstəqil surətdə, yaxud eyni ideya, əqidə və proqramları bölüşən siyasi təşkilatlarla müştərək şəkildə iştirak etməyi planlaşdırır. Onun demokratik qüvvələri dünya şöhrətli ziyalımız Rüstəm İbrahimbəyovun ideyası olan Milli Şura (MŞ) formatı ətrafında birləşməyə çağırışı da bu istəyin təzahürü kimi dəyərləndirilməlidir. Bu günün reallığında MŞ ideyasının gündəmə gəlməsi (əslində hazırkı iqtidarın demokratik seçki və mütərəqqi təsisat prinsiplərindən yayınaraq, hakimiyyəti hansı vasitə ilə olursa-olsun, əlində saxlamaq cəhdinə alternativ olan) xalqın istəyindən qaynaqlanır. Etiraf etməliyik ki, illərlədir ədalət əvəzinə ətalətə üstünlük verən və heç bir mütərəqqi reforma aparmayan iqtidarın müxtəlif illərdə və müxtəlif seçkilərdə sərgilədiyi ənənvi saxtakarlıq "qabiliyyəti” olduqca yüksəkdir. Məhz bu səbəbdən, zaman-zaman, istər həqiqi muxalifət nümayəndələrinin, istərsə də ölkənin taleyinə biganə qalmayan mütərəqqi ziyalılarımızın "demokratik Prezident seşkiləri”, və "demokratik məmləkət”lə bağlı arzuları puşa çıxır.
Prezident seçkisilə bağlı vəziyyətin (ümumiyyətlə, seçki qanunvericiliyinin) bu dərəcə mürəkkəb və qeyri-qənaətbəxş olması siyasi partiya liderlərinin, tanınmış ziyalıların və digər nüfuzlu ictimai-siyasi xadimlərin MİLLİ ŞURA formatında birləşməsini diktə edir! Belə demək mümkünsə, MŞ ideyası xalqın milli və sosial sifarişinə çevrilir.
Azərbaycan seçicisinin qırılmış inamını özünə qaytarmağın, öz taleyinə, müvafiq olaraq, ölkənin gələcəyinə biganə münasibətə son qoymağın ən düzgün yolu Milli Şuranın yaranmasıdır. Düşünürəm ki, Azərbaycanda nəhayət ki, azad, ədalətli, şəffaf və demokratik seçki yolu ilə hakimiyyət dəyişikliyi istəyən bütün demokratik düşərgənin BÖYÜK BİRLİK ətrafında birləşməsinə alternativ yoxdur.
Deyilənlərlə yanaşı, vacib bir məsələyə də toxunmaq istəyirəm. Son zamanlar hakim elitanın əzələ və nifrət nümayiş etdirməsi, - yəni "EL” Hərəkatının, AXCP və Musavat partiyasının regionlarda konfranslar keçirməsinə polislərin qeyri-qanuni müdaxilələri, siyasi-ictimai liderlərin rayon və şəhərlərdə əhali ilə görüşlərinə mane olaraq, onların qarşısına lopatkalı-yabalı adamlar çıxarmaları, ofis icarədarlarına təzyiqlər və s. bu kimi hərəkətlər ölkədə demokratiyanı yerindəcə boğmağa yönəlmişdir. REAL Hərəkatının liderinin, "Nida”çı gənclərin, inanclı insanların həbsləri, "Azadlıq” və "Yeni Müsavat” qəzetlərinə qarşı qaldırılan gülünc məhkəmə iddiaları, "EL” Hərəkatına qarşı aparılan qara piar kompaniyası bir daha sübut edir ki, iqtidar əslində təlaş və qeyri-müəyyənlik içərisindədir.
Gün kimi aydındır ki, ölkə daxilində ictimai-siyasi təşkilatların, vətəndaşların, eləcə də bütünlüklə ölkənin problemlərini, yalnız güc və təhtidlə, hirs-hikkə, həbs və xof yaratmaqla həll etməyin sonu yoxdur.
Bu, əvvəli olmadığı üçün, sonu da olmayan çox təhlükəli və qorxulu bir yoldur!..
Mehdibəy Səfərov
"EL” Hərəkatının Milli məsələlər üzrə sədr müavini
