Ikinci Talışşünaslıq Konfransı böyük səs-küyə səbəb oldu. Hələ konfransın təşkilatçısı barədə məlumat verilməmiş Azərbaycan KİV-lərində həmən konfransın təşkilatçısı kimi Rusiya Talış Diasporası və onun sədri İsmayıl Şabanov göstərilirdi, baxmayaraq ki, İsmayıl Şabanov həmən konfransın Talışlara yalnız ziyan gətirə biləcəyi barədə internet səhifələrində xüsusi bəyanatla çıxış etmişdi. Bu məsələyə aydınlıq gətirmək üçün Rusiya Talış Diasporasının sədri İsmayıl Şabanova bəzi suallarla müraciət etdim, məsələnin aktuallığını nəzərə alıb, həmən müsahibəni Oxucularımız ilə bölüşürük...
Müsahibimiz Rusiya Talış Diasporasının sədri İsmayıl Şabanovdur.
- İsmayıl bəy, xoş gördük...
- Xoş gününüz olsun Rafiq bəy, ən əvvala sizə, ana dilimizdə qəzet hazırlayıb, buraxdığınıza görə öz adımdan və bütün diaspora üzvləri adından səmimi minnətdarlığımızı bildirirəm. Əminəm ki, "Tolışon Sədo" qəzeti sizin təşkilatçılıq və rəhbərliyiniz sayəsində talış xalqının mədəni və ictimai həyatında mühüm rol oynayacaq.
- İsmayıl bəy, son günlər Azərbaycan KİV-lərində geniş müzakirəyə səbəb olmuş İrəvanda keçirilmiş ikinci Talışşünaslıq Konfransı barədə nə deyə bilərsiniz?
- Bəli, son günlərdə biz hamımız şahid olduq ki, Azərbaycan KIV-ləri İrəvanda keçirilmiş Talişşünaslıq konfransı haqqında çox böyük hay-küy qaldırdılar. Məsələ ondadır ki, Azərbaycan KIV-lərinin yaydığı məlumatların 90% həqiqətə uyğun deyildi. Həmin materialları oxuyanda, mənə elə gəlirdi ki, bütün bu materiallar sanki bir yerdə və bir nəfərin diktəsi ilə hazırlanıb, motiv isə konfransın keçirilməsindən öz məqsədləri üçün istifadə edib, sivil formada mübarizə aparan talış aktivistlərinə qarşı qarayaxma kompaniyasına başlamaq idi. Yəgin siz hammınız məlumatlısınız ki, hələ İrəvanda keçirilən konfransa bir ay qalmış mən, Talış Diasporasının rəhbəri kimi belə konfransın İrəvanda keçirilməsinin əleyhinə xüsusi bəyanatla çıxış etmişəm. Öz çıxışlarımda hər iki tərəfə: həm Azərbaycan, həm də Ermənistana demək istəmişəm ki, biz heç bir avantyuraya gedən deyilik. Mənim bəyanatımdan sonra belə Azərbaycan KIV-lərinin xorla yaydığı dezinformasiyalar bir daha onu göstərdi ki, Azərbaycanda da müəyyən qüvvələrin belə məsələlərdə marağı vardır. Yaxşı olardı ki, Azərbaycan KIV-ləri Azərbaycanda yaşayan xalqların dili, tarixi, adət-ənənələri, onların mədəniyyətlərinin qorunub saxlanılması istiqamətində çalışsınlar, yalan-palan yaymasınlar.
- Niyə məhz İrəvan? Olmazdı ki, bu konfransı Azərbaycan hökuməti Bakıda və yaxud Lənkaranda keçirtsin?
- Bu mənim həmişə verdiyim sualdir. Mən bu fikri Azərbaycan hökümətinə və cəmiyyətinə xitabən dəfələrlə səsləndirmişəm. Hesab edirəm ki, bu məsələ gündəmdən düşməməlidir. Yaxşı olardı ki, Azərbaycan KIV-ləri də Azərbaycan cəmiyyətinin bir tərkib hissəsi kimi bu məsələni gündəmə gətirib, müzakirə etsinlər. Təəssüfedicidir ki, bizim millətimizin poblemləri ilə bağlı məsələlər nəinki Azərbaycan iqtidarını, heç müxalifətini də, yumşaq desək, maraqlandırmır. Bu gün Azərbaycanın siyasi dairələrində, istər iqtidar, istərsə də müxalifət düşərgələrində milli məsələlərlə bağlı konstruktiv siyasi iradə nümayiş etdirən şəxslər yoxdur. Milli məsələlərlə bağlı bu cür anlaşılmazlığı Azərbaycan siyasətində böyük boşluq kimi görürəm. Əgər Azərbaycan hökuməti təşəbbüsü ələ alıb, anoloji konfransları və ya digər bu kimi tədbirləri Azərbaycanda keçirilməsinə şərait yaratmasa, bunun acı nəticələri ola bilər.
- İsmayıl bəy, konfransa təqribən bir aydan da çox qalmış aparıcı müxalifət qəzetləri konfransın təşkilatçısı kimi sizi göstərdilər...
- Rafiq bəy, mən axı həmişə bu haqda demişəm və bir daha bəyan edirəm ki, İrəvanda keçirilən talışşünaslıq konfransı biz talışlara garşı və xüsusən Talış Diasporasına qarşı qabaqcadan hazırlanmış bir provokasiyadır. Əfsuslar olsun ki, talışların içindən bəzi dayaz düşüncəli adamlar tapıldı və bu cür provokasiyalara uydular. Məsələ ondadır ki, bu provokasiyalı prosesdə, Talış Diasporası Təşhkilatına qarşı qara piar əməliyyatında Azərbaycanın bəzi KIV-lərinə rupor rolu ayrılmışdı. Onlar bir daha aydın sübut etdilır ki, onları dəqiq və düzgün faktları yazmaq maraqlandırmır. Onlar, sadəcə olaraq, yalanda olsa belə, xüsusi sifariş qəbul edib öz qəzetlərində yerləşdirən ve muzdla işləyən yazıqlardılar.
- Yeri gəlmişkən, bəzi məlumatlara görə həmən konfransda iki nəfər Talış da iştirak edib, ola bilərmi ki, onları hər hansı bir dövlət, məsəlçün Azərbaycan ora göndərsin? Yoxsa bu həmən fərdlərin özfəaliyyətidir?
- Bizdə də dəqiq məlumat yoxdur, deyilənlərə görə 2 nəfər Türkiyədə oxuyan talış tələbəsi konfransda iştirak ediblər. Mən bu faktı nə təsdiq, nədə təkzib edə bilmərəm, çünkü bizim təşkilatdan həmən konfransda iştirak edən olmayıb və orda kimin iştirak edib-etməməyi məni qətiyyən maraqlandırmır.
- İsmayıl bəy, konfransqabağı sizin təşkilatçı kimi, konfransdan sonra isə Əlikram Hümmətovun iştirakçı kimi Azərbaycana təqdim edilməsinin arxasında nə dura bilər? Ola bilərmi ki, bu dezinformasiyaları ermənilər burdakı əlaltıları vasitəsi ilə dövrəyə biraxsınlar?
- Rafiq bəy, dediyiniz bu versiyanı mən bir neçə dəfə deyib, təsdiq də etmişəm və bir daha da bəyan ediram. Ermənistanda keçirilən talışşünaslıq konfransı bilavasitə Talış Diasporasına qarşı hazırlanmış provokasiya idi və bu provokasiya Bakıda fəaliyyət göstərən daxili düşmənlərlə İrəvan arasında hazırlanmış birgə əməliyyat idi. Məgər görmürdük ki, hələ konfrans başlamamış, təşkilatçılar barədə heç bir məlumat verilməmiş Azərbaycan KIV-lərinin əksəriyyəti bir agızdan konfransın təşkilində yalnız Talış Diasporasını günahlandırdılar, baxmayaraq ki, mənim konfransa qarşı xüsusi bəyanatım olmuşdu.
- İsmayıl bəy, bir az da Diasporanızın yaranma zərurəti və mümkünsə planlarınız barədə danışaydız..
- Moskvada Talış Diasporasının yaranması məsələsi, guman edirəm ki, zamanın tələbi idi və Talış Diasporası Təşhkilatı gördüyü ictimai və mədəni işləri ilə bir daha öz vacibliyini sübut etdi. Təşkilatımızın məqsədi və planları yalnız və yalnız, Qafqazın qədim xalqı olan talış xalqının mədəniyyət və mentalitetini qoruyub saxlamaq, tariximizi dirçəltmək və dünya ictimaiyyətində talış xalqının adını yüksəklərə ucaltmaqla bağlıdır.
- İsmayıl bəy, qəzetimizə və Oxucularına nə arzularınız var?
- Sözümün sonunda oxucularınıza arzum odur ki, tez bir zamanda arzularına çata bilsinlar. Qoy doğma el-obamızda həmişə sülh, əmin-amanlıq və bolluq olsun.
Müsahibəni götürdü: Rafiq Cəlilov, Tolışon Sədo, №07, 18.11.2011
|