Bölümlər

Талыш xəbərləri
Azərbaycan
İran
Dünyada
Голос Талыша
Müsahibə
İnsan hüquqları
Beynəlxalq hüquq
Talış dili və ədəbiyyatı
Talış incəsənəti
Talış tarixi
Şəxsiyyətlər
Bizim kitabxana
Təbabət
İdman
Onlayn TV
Karikaturalar

Голос Талыша


Известные события, произошедшие с моей семьей за последние годы, всколыхнули нашу жизнь до основания.

Axtarış

Tolışi xəbon

Xıdo rəhmətkə Əli Rzayevi... 
Fərzəndon 
Bastari musibət (aktual hukayət) 
Bə çəmə alimə zoon afərin bıbu 
Aydın müəllimi de şair Xilqəti musahibə 
Çı mardə odəmi nomi bə jurnali redaksiyə heyət çokonə dənəmon? 
Tolışi mətbuat tarixədə tojə cən - "Aləm" jurnal çapo beşə 
Xatirə ruşnədə dili söhbət (6) 
Xatirə ruşnədə dili söhbət (5) 
Xatirə ruşnədə dili söhbət (4) 
Xatirə ruşnədə dili söhbət (3) 
"KUL" sıxani mənon 
Xatirə ruşnədə dıli sohbət (2) 
Xatirə ruşnədə dıli sohbət 
“Honi çəşmə"ro vəsə 
ÇE? ÇI? 
Əv kiye? 
Şahmirzə Tolışəxun - 60 
Tolışi talantə şair Şamirzə TOLIŞƏXUN (10.07.1955 - 18.11.2014) 
Tolışi talantə şair Şamirzə TOLIŞƏXUN (10.07.1955 - 18.11.2014) 
Baləddin VEŞO şeronədə pencli janr 
De şair Baləddin VEŞO müsahibə 

Top

Talış xalqı Azərbaycanda yarımkölə şəraitində yaşayır
Новрузали Мамедов
Марьям МАММАДОВА. Трагедия одной семьи. 2013
ГИЛАЛ МАМЕДОВ на свабоде!
Talış dilinin hazırkı durumu ilə bağlı Azərbaycan Talışların İctimai Şurasının MÖVQE SƏNƏDİ

Statistika

Главная » 2011 » Май » 29 » Çe felon təsrifbıə formon təsnifot (II poə)
16:16
Çe felon təsrifbıə formon təsnifot (II poə)
Tolışi zıvoni umutedəmon

IV. Əmr şikli təsdığədə:

Almaq- hıriyey- səy                       

I.алым-alaq; bıhırım-bıhırəmon; bıstənım-bıstənəmon ;                    
II. ал- alın; bıhır-bıhırən; bıstən-bıstənən ;                   
III. алсын-alsınlar bıhırı-bıhırın; bıstəni-bıstənın ;

(həşədə)

I.almayım, almayaq; nıhırım-nıhırəmon; nıstənım-nıstənəmon
II. alma. almayın; məhır- məhırən; məstən-məstənən;
III. almasın-almasınlar; nıhırı-nıhırın; nıstənı-nıstənın;

V-VI.1-- Felon sadə lozım iyən vocib şiкilon bəyəndı oşedən təsdığədə:


сәj – алмаг;

I.сәниним – аласыjам//almalıyam; сәнинимон – аласыjыг//almalıyıq
II. сәниниш – аласысан//almalısan; сәнинишон – аласысыныз//almalısınız;
III. сәнине – аласыдыр//almalıdır; сәнинин – аласыдырлар//almalıdırlar;

доj – вермәк;

I.доәниним – вермәлиjәм//verəsiyəm; доәнинимон – вермәлиjик//verəsiyik;
II. доәниниш – вермәлисән//verəsisən; доәнинишон – вермәлисиниз //verəsisiniz;
III.доәнине – вермәлидир//verəsidir; доәнинин – вермәлидирләр// verəsidirlər.

(əmma həşədə fərq doydən:)

Səy – almaq;

I. сәнин ним – аласы деjиләм// səninnim-almamalıyam;
сәнин нимон – аласы деjилик//səninnimon-almamalıyıq;
II.сәнин ниш – аласы деjилсән// səninniş-almamalısan;
сәнин нишон – аласы деjилсиниз// səninnişon-almamalısınız;
III.сәнин ни – аласы деjил// səninni-almamalıdır;
сәнин нин – аласы деjилдирләр// səninnişon-almamalıdırlar;

Doy –vermək;

I.доәнин ним – верәси деjиләм//doəninnim-verməməliyəm;
доәнин нимон – верәси деjилик; doəninnimon-verməməliyik;
II.доәнин ниш – верәси деjилсән// doəninniş-verməməlisən;
доәнин нишон – верәси деjилсиниз//doəninnişon-verməməlisiniz;
III. доәнин ни – верәси деjилдир//doəninni-verməməlidir;
доәнин нин – верәси деjилдирләр//doəninnin-verməməlidirlər;

V-VI. 2--Felon lozım // vocib şikilon hekoyə (təsdığədə)


Səy – almaq;

I. сәнинбим – аласы идим; сәнинбимон – аласы идик;
II. сәнинбиш – аласы идин; сәнинбишон – аласы идиниз;
III.сәнинбе – аласы иди; сәнинбин – аласы идиләр;

Doy-vermək;

I.доәнинбим – вермәли идим; доәнинбимон – вермәли идик;
II. доәнинбиш – вермәли идин; доәнинбишон – вермәли идиниз;
III.доәнинбе – вермәли иди; доәнинбин – вермәли идиләр;

(həşədə)

Səy-almaq;

I.сәнин ныбим – аласы деjилдим; сәнин ныбимон – аласы деjилдик;
II. сәнин ныбиш – аласы деjилдин; сәнин ныбишон – аласы деjилдиниз;
III.сәнин ныбе – аласы деjилди; сәнин ныбин – аласы деjилдиләр;

Doy-vermək;

I. доәнинныбим – вермәмәли идим; доәнинныбимон – вермәмәли идик;
II.доәнинныбиш – вермәмәли идин; доәнинныбишон – вермәмәли идиниз;
III.доәнинныбе – вермәмәли иди; доәнинныбин – вермәмәли идиләр.

V-VI.3--Felon lozım // vocib şikilon rəvoyət (təsdığədə)


Səy- almaq;


I.сәнинимбән – аласы имишәм; сәнинимонбән – аласы имишик;
II.сәнинишбән – аласы имишсән; сәнинишонбән – аласы имишсиниз;
III.сәнинибән – аласы имиш; сәнининбән – аласы имишләр;

Doy-vermək;

I.доәнинимбән – вермәли имишәм; доәнинимонбән – вермәли имишик;
II.доәнинишбән – вермәли имишсән; доәнинишонбән – вермәли имишсиниз;
III.доәнинебән – вермәли имиш; доәнининбән – вермәли имишләр.

(həşədə)

Səy- almaq;


I.сәнин нимбән – аласы деjил имишәм//дејилмишәм;
сәнин нимонбән – аласы деjил имишик// дејилмишик ;
II.сәнин нишбән – аласы деjил имишсән// дејилмишсән ;
сәнин нишонбән – аласы деjил имишсиниз // дејилмишсиниз;
III.сәни нибән – аласы деjил имиш// дејилмиш ;
сәнин нинбән – аласы деjил имишләр// дејилмишләр ;

Doy-vermək;

I.доәнинимбән – вермәмәли имишәм; доәнинимонбән – вермәмәли имишик;
II.доәнинишбән – вермәмәли имишсән; доәнинишонбән – вермәмәли имишсиниз;
III.доәнинебән – вермәмәли имиш; доәнининбән – вермәмәли имишләр.

VII. Vacib və lazım şəkillərinin analitik formaları:


(VII. 1.Koy, hərəkəti icro karde vocib//lozim zınedə esətnə zəmonədə. (təsdığədə)


Hıriyey-almaq:

(təsdığədə)


I.алмалы oluram,almalı oluruq ; hıriyənin bedəm;hıriyənin bedəmon;
II.almalı olursan, almalı olursunuz ; hıriyənin bedəş, hıriyənin bedəşon;
III.almalı olur, almalı olurlar ; hıriyənin bedə, hıriyənin bedən;

(həşədə)

I.алмалы olmuram,almalı olmuruq ; hıriyənin bedənim;hıriyənin bedənimon;
II.almalı olmursan, almalı olmursunuz ;hıriyənin bedəniş, hıriyənin bedənişon;
III.almalı olur, almalı olurlar ; hıriyənin bedəni, hıriyənin bedənin;

(VII.2.Çe koy, hərəkəti icrobe vocib//lozim zınedə şuhudiyə dəvardə zəmonədə
(təsdığədə)


I.almalı oldum, almalı olduq ; hıriyənin bim, hıriyənin bimon;
II. almalı oldun, almalı oldunuz; hıriyənin biş, hıriyənin bişon;
III. almalı oldu, almalı oldular; hıriyənin be, hıriyənin bin

(həşədə)

I. almalı olmadım, almalı olmadıq; hıriyənin nıbim, hıriyənin nıbimon;
II. almalı olmadın, almalı olmadınız; hıriyənin nıbiş, hıriyənin nıbişon;
III. almalı olmadı, almalı olmadılar; hıriyənin nıbe, hıriyənin nıbin;

(VII.3. Çe koy, hərəkəti icrobe vocib//lozim zınedə nəğliyə dəvardə zəmonədə
(təsdəğədə)


I.almalı olmuşam,almalı olmuşuq; hıriyənin bəm hıriyənin bəmon;
II. almalı olmuşsan, almalı olmuşsunuz; hıriyənin bəş, hıriyənin bəşon;
III. almalı olmuşdur, almalı olmuşlar; hıriyənin bə, hıriyənin bən

(həşədə)


I.almalı olmamışam, almalı olmamışıq; hıryənin bənim, hıryənin bənimon;
II. almalı olmamışsan. almalı olmamışsınız; hıryənin bəniş, hıryənin bənişon;
III. almalı olmamışdır; almalı olmamışlar; hıryənin bəni, hıryənin bənin;

(VII.4. Çe koy, hərəkəti icro karde vocib//lozim zınedə vəomə zəmonədə
(təsdığədə)


I. almalı olacağam //almalı olaram; hıriyənin bəbem, hıriyənin bəbemon;
almalı olacağıq //almalı olarıq;
II. almalı olacaqsan //almalı olarsan; hıriyənin bəbeş, hıriyənin bəbeşon;
almalı olacaqsınız //almalı olarsınız;
III. almalı olacaqdır //almalı olar; hıriyənin bəbe, hıriyənin bəben;
almalı olacaqlar, //almalı olarlar;

(həşədə)

İ. Almalı olmayacağam //almalı olmaram; hıriyənin əbınim//nibəbem;
Almalı olmayacağıq //almalı olmarıq; hıriyənin əbınimon//nibəbemon;
II. Almalı olmayacaqsan, //almalı olmazsan; hıriyənin əbıniş//nibəbeş;
Almalı olmayacaqsınız //almalı olmazsınız;. hıriyənin əbınişon//nibəbeşon;
III. Almalı olmayacaqdır //almalı olmaz; hıriyənin əbıni//nibəbe;
Almalı olmayacaqlar, //almalı olmazlar; hıriyənin əbıni//nibəben;

VIII.1.Arzu şikil de əmrə ədaton bə ico oko bedə:


Рытеj- cüпүрмәк;
təsdığədə)


I.süpürəm, süpürək- (bəpe) бырытым, бырытәмон;
II.süpürəsən,süpürəsiniz- бырыти, бырытән;
III. süpürə, süpürələr- бырыты, бырытын;

ome- gəlmək


I.gələm, gələk- (bəpe) bom,boəmon
II. gələsən, gələsiniz- boy,boyon.
III. gələ- bo; gələlər- bo,bon;

Tырниjеj –гашымаг // ome-gəlmək
( həşədə)


I.qaşıyam, qaşıyaq- бытырным, бытырнәмон,
I.gəlməyəm- nıvom; gəlməyək-nıvəmon
II.qaşıyasan, qaşıyasınız; бытырни,бытырнән,
II.gəlməyəsən-nıvoy; gəlməyəsiniz-nıvoyon
III.qaşıya, qaşıyalar; бытырны, бытырнын.
III.gəlməyə-nıvo; gəlməyələr-nıvon

VIII.2.Arzu şikil de əmr şikli bəyəndı oşedən, əmma yəndıku co karde hostone:


һандеj – охумаг

(əmrədə, təsdığədə (arzuədə, təsdığədə)


I.bıhandım-oxuyum; bıhandəmon-oxuyaq; I. (bəpe)bahandım, bahandəmon
II.bıhand, bahandən; II. bahandi, bahandənən
III.bıhandi, bahandin; III. bahandı, bahandın

əmrədə, həşədə arzuədə, həşədə


I.nıhandım-oxumayım; I.наһандым – охумаjам;
nıhandəmon-oxumayaq ; наһандәмон – охумаjаг;
II.mahand- oxuma II. наһанди – охумаjасан;
Mahandən-oxumayın наһандән – охумаjасыныз;
III.nıhandı-oxumasın; III. наһанды – охумаjа;
Nıhandın – oxumasınlar наһандын – охумаjалар.

мәсеj – ешитмәк; şey- getmək;
təsdığədə)

I.(bıdə)bıməsım-eşidim I.(bıdə) bışim- (qoy) gedim
bıməsəmon-eşidək; bışəmon-gedək
II.bıməs- eşit II. bışi-get
Bıməsən-eşidin bışən-gedin
III. bıməsi-eşitsin III. bışi-getsin
Bıməsin-eşitsinlər bışin-getsinlər

(həşədə)


I.нымәсым – ешитмәjәм; I. нышум – ҝетмәjәм;
нымәсәмон – ешитмәjәк; nışəmon-getməyək
II.нымәси – ешитмәjәсән; II.nışi-getməyəsən;
нымәсән – ешитмәjәсәниз nışuşon- getməyəsiniz
III.нымәсы – ешитмәjә; III.nışu-getməyə
нымәсын – ешитмәсинләр; nışun-getməyələr

VIII.3 Arzu şəkli hekoyə (təsdığədə)


I. alaydım,alaydıq- (bəpe) hıriyəmbəy, hıriyəmonbəy;səmbəy,səymonbəy;
II.alaydın, alaydınız- hıriyəbəy, hıriyəonbəy; səbəy, səonbəy;
III.alaydı, alaydılar- hıriyəşbəy, hıriyəşonbəy; səşbəy, səşonbəy;

(həşədə)


I.almayaydım,almayaydıq; (bəpe) hıriyəm//səm nəbəy, hıriyəmon// səmon nəbəy;
II.almayaydın, almayaydınız- hıriyə//sə nəbəy, hıriyəon//səon nəbəy;
III.almayaydı,almayaydılar- hıriyəş//səş nəbəy, hıriyəşon//səşon nəbəy;

VIII.4. Arzu şikli rəvoyət(təsdığədə)


I.alaymışam.alaymışıq; hıriyəmbən, hıriyəmonbən;səymbən,səymonbən;
II.alaymışsan,alaymışsınız: hıriyəbən, hıriyəonbən;səybən,səyonbən;
III.alaymış, alaymışlar; hıriyəşbən,hıriyəşonbən;səyşbən.səyşonbən;

(həşədə)


I.almayaymışam,almayaymışıq; (bəpe) nəhıriyəmbən, nəhıriyəmonbən; nəsəymbən, nəsəymonbən;
II.almayaymışsan, almayaymışsınız;nəhıriyəbən, nəhıriyəonbən;nəsəybən, nəsəonbən;
III.almayaymış, almayaymışlar; nəhıriyəşbən;nəhıriyəşonbən; nəsəyşbən. nəsəyşonbən;

IX.1-şərt şikil(təsdığədə)


Almaq- hıriyey-səy;


I.(ehanə) быhыром, bıstənom ( алсам); быhыромон, bıstənomon ( алсаг);
II.быhырош, bıstənoş. (алсан;) быhырошон, bıstənoşon ( алсаныз;)
III.быhыро,bıstəno ( алса); быhырон, bıstənon ( алсалар;)

(həşədə)


I.(qirəm) ныhыром, nıstənom ( алмасам;) ныhыромон,nıstənomon( алмасаг;)
II.ныhырош,nıstənoş( алмасан;) ныhырошон, nıstənoşon( алмасаныз;)
III. ныhыро.nıstəno( алмаса;) ныhырон, nıstənon( алмасалар.)

IX.2-şərt şikli hikoyə (təsdığədə)


I.(ehanə) hıriyəmbəy// səmbəy; hiıriyəmonbəy// səmonbəy-алсаjдым, alsaydıq;
II. hıriyəbəy//səbəy, hıriyəonbəy// səonbəy- алсаjдын; алсаjдыныз;
III. hıriyəşbəy// səşbəy; hıriyəşonbəy// səşonbəy- alsaydı, алсаjдылар;

(həşədə)
(potədə)

I.(qirəm) hıriyəm nəbəy// səm nəbəy- алмасаjдым;
II hıriyə nəbəy// sə nəbəy- алмасаjдын;
III.hıriyəş nəbəy// səş nəbəy- алмасаjды;

(qitədə)


I.(əqər) hıriyəmon nəbəy// səmon nəbəy- алмасаjдыг;
II. hıriyəon nəbəy// səon nəbəy- алмасаjдыныз;
III. hıriyəşon nəbəy// səşon nəbəy- алмасаjдылар;

IX. 3- şərt şikli rəvayət (təsdığədə)


I. (ehanə) hıriyəmbən// səmbən- алсаjmыşaм;
hıriyəmonbən// səmonbən- алсаjmыşıq;
II.hıriyəbən// səbən- алсаjmыşsan;
həriyəonbən// səonbən- алсаjmыşınız;
III.hıriyəşbən// səşbən- алсаjmыş;
hıriyəşonbən// səşonbən- алсаjmыşлар;

( həşədə)


I.( ehanə) hıriyəm nəbən// səm nəbən- алмасаjmыşaм;
Hıriyəmon nəbən// səmon nəbən- алмасаjmыşıq;
II hıriyə nəbən// sə nəbən- алмасаjmыşsan;
Hıriyəon nəbən// səon nəbən- алмасаjmыşsınız;
III.hıriyəş nəbən// səş nəbən- алмасаjmыş;
Hıriyəşon nəbən// səşon nəbən- алмасаjдылар;

Fellərin xəbər formasının şərti ( Çe felon xəbə formə şərt)
(Şəxs şikilədon oko doə bedə çe təsrifbıə felon xəbə formə şərti əloməti –bu (isə) həm navədə, həmən dumədə )

X.1-Esətnə zəmoni şərt ( təsdığədə)


Almaq - һыриjеj – покупать;
(potədə)

I.alıramsa- (еһанә) һыриjеjдәмбу// səydəbum – если я покупаю,
II.alırsansa- һыриjеjдәшбу// səydəbuş – если ты покупаешь,
III.alırsa- (гавар) һыриjеjдәбу// səydəbu – если он покупает;

(qitədə)

I.alırıqsa- һыриjеjдәмонбу// səydəbumon – если мы покыпаем,
II.alırsınızsa- һыриjеjдәшонбу // səydəbuşon – если вы покупаете,
III.alırlarsa- һыриjеjдәнбу// səydəbun– если они покупают;

Gəlmək- омеj – приходить;
(potədə)


I.gəlirəmsə- (гирәм) омеjдәмбу – если я иду,
II.gəlirsənsə- омеjдәшбу – если ты идешь,
III.gəlirsə- омеjдәбу – если он идет;

(qitədə)


I.gəliriksə- омеjдәбумон – если мы идем,
II.gəlirsinizsə- омеjдәбушон – если вы идете,
III. gəlirlərsə- омеjдәбун – если они идут и пр.

(İnkarda-oтрицание,həşə):


Almaq- һыриjеj – покупать;
(potədə)


I.almıramsa- һыриjеjдәныбум – если я не покупаю,
II.almırsansa- һыриjеjдәныбуш – если ты не покупаешь,
III.almırsa- һыриjеjдәныбу – если он не покупает;

(qitədə)

I.almırıqsa- һыриjеjдәныбумон – если мы не покупаем,
II.almırsınızsa- һыриjеjдәныбушон – если вы не покупаете,
III.almırlarsa- һыриjеjдәныбун – если они не покупают;

Gəlmək- омеj – приходить;
(potədə)

I.gəlmirəmsə- омеjдәныбум – если я не иду,
II.gəlmirsənsə- омеjдәныбуш – если ты не идешь,
III.gəlmirsə- омеjдәныбу – если он не идет;

(qitədə)


I.gəlmiriksə- омеjдәныбумон– если мы не идем,
II.gəlmirsinizsə- омеjдәныбушон – если вы не идете,
III.gəlmirlərsə- омейдәныбун – если они не идут и пр.

X.2-Vəomə zəmoni şərt (təsdığədə)


Almaq-һыриjеj – покупать;


I.alacağamsa//alaramsa- ( еһанә) бәһырембу – если я куплю,
II.alacaqsansa//alarsansa- бәһырешбу – если ты купишь,
III.alacaqsa//alarsa- бәһыребу – если он купит;
I.alacağıqsa//alarıqsa- бәһыремонбу – если мы купим,
II.alacaqsınızsa//alarsınızsa- бәһырешонбу – если вы купите,
III.alacaqlarsa//alarlarsa- бәһыренбу– если они купят;

Gəlmək- омеj – приходить;


I.gələcəyəmsə//gələrəmsə- ( гирәм) бомембу – если я приду,
II.gələcəksənsə//gələrsənsə- бомешбу – если ты придешь,
III.gələcəksə//gələrsə- бомебу – если он придет;
I.gələcəyiksə//gələriksə- бомемонбу – если мы придем,
II.gələcəksinizsə//gələrsinizsə- бомешонбу– если вы придете,
III.gələcəklərsə//gələrlərsə- боменбу – если они придут и пр.

(İnkarda-oтрицание-həşə):


Almaq- һыриjеj – покупать;

I.almayacağamsa//almaramsa- (әгәр) нибәһырембу – если я не куплю,
II.almayacaqsansa//almazsansa- нибәһырешбу – если ты не купишь,
III.almayacaqsa//almazsa- нибәһыребу– если он не купит;
I.almayacağıqsa//almarıqsa- нибәһыремонбу – если мы не купим,
II.almayacaqsınızsa//almazsınızsa- нибәһырешонбу – если вы не купите,
III.almayacaqlarsa// almazlarsa- нибәһыренбу– если они не купят;

Gəlmək- омеj – приходить;


I. gəlməyəcəyəmsə//gəlmərəmsə- (еһанә) нибомембу – если я не приду,
II.gəlməyəcəksənsə//gəlməzsənsə- нибомешбу – если ты не придешь,
III.gəlməyəcəksə//gəlməzsə- нибомебу – если он не придет;
I.gəlməyəcəyiksə//gəlməriksə- нибомемонбу – если мы не придем, II.gəlməyəcəksinizsə//gəlməzsinizsə- нибомешонбу – если вы не придете, III.gəlməyəcəklərsə//gəlməzlərsə- нибоменбу – если они не придут и пр.

X.3- Vacib şikli şərt)( təsdığədə)


Almaq-һыриjеj – покупать;


I.almalıyamsa- һыриjәнинимбу– если я собираюсь покупать,
II.almalısansa- һыриjәнинишбу – если ты собираешься покупать,
III.almalıdırsa- һыриjәнинибу – если он собирается покупать;
I. almalıyıqsa- һыриjәнинимонбу – если мы собираемся покупать,
II.almalısınızsa- һыриjәнинишонбу– если вы собираетесь покупать,
III.almalıdırlarsa- һыриjәнининбу – если они собираются покупать;

Gəlmək- омеj – приходить;


I.gəlməliyəmsə- омәнинимбу – если я собираюсь прийти,
II.gəlməlisənsə- омәнинишбу – если ты собираешься прийти,
III.gəlməlidirsə- омәнинибу – если он собирается прийти;
I. gəlməliyiksə- омәнинимонбу – если мы собираемся прийти,
II.gəlməlisinizsə- омәнинишонбу – если вы собираетесь прийти,
III.gəlməlidirlərsə- омәнининбу – если они собираются прийти и пр.

(İnkarda –oтрицание- həşə):


Almaq- һыриjеj – покупать;


I. almamalıyamsa- һыриjәниннимбу – если я не собираюсь покупать,
II.almamalısansa- һыриjәниннишбу – если ты собираешься покупать,
III.almamalıdırsa- һыриjәниннибу – если он собирается покупать;
I.almamalıyıqsa- һыриjәниннимонбу – если мы не собираемся покупать,
II.almamalısınızsa- һыриjәниннишонбу – если вы не собираетесь покупать,
III.almamalıdırlarsa- һыриjәниннинбу– если они не собираются покупать;

Gəlmək- омеj – приходить;


I.gəlməməliyəmsə- омәниннимбу – если я не собираюсь прийти,
II. gəlməməlisənsə- омәниннишбу – если ты не собираешься прийти,
III.gəlməməlidirsə- омәниннибу – если он не собирается прийти;
I. gəlməməliyiksə, омәниннимонбу – если мы не собираемся прийти,
II.gəlməməlisinizsə- омәниннишонбу – если вы не собираетесь прийти,
III.gəlməməlidirlərsə- омәниннинбу – если они не собирается прийти и пр.

XI.1- Feli dəvom şikil oşedə bə esətnə zəmoni, əmma cobəco karde hostone.


nıvışte-yazmaq


Dəvom şikli təsdığədə


I. nıvışteədəm-yazmaqdayam; nıvışteədəmon-yazmaqdayıq;
II.nıvışteədəş-yazmaqdasan; nıvışteədəşon-yazmaqdasınız;
III.nıvışteədəy,yazmaqdadır; nıvışteədən-yazmaqdadırlar.

(həşədə)


I. nıvışteədə nim- yazmaqda deyiləm; nıvışteədə nimon- yazmaqda deyilik;
II.nıvışteədə niş- yazmaqda deyilsən; nıvışteədə nişon- yazmaqda deyilsiniz;
III.nıvışteədə ni- yazmaqda deyil; nıvışteədə nin, yazmaqda deyillər...

XII. Co zıvonon nisbətədə tolışiədə Subyekt( koəkə) de Verbi (fel) umujbeyədə fərq doydə dəvardə zəmonədə.


XII.1-Esətnə zəmonədə:


Rasim votedə-deyir// votedəbe-deyirdi// votedəbən-deyirmiş//votedəbu-deyirsə...

XII.2-Dəvardə zəmonədə Subyekt qəbul kardedə mıəyyəti şikilədə:


Rasimi vote-dedi. Rasimi votışe-dedi; Rasimi votəşe-deyib; Rasimi votəşbe-demişdi//deyibdi; Rasimi votəşebən-demişmiş//deyibmiş; Rasimi votəşebu-demişsə// deyibsə

XII.3-Vəomə zəmonədə:


Rasim bəvote-deyər// deyəcək; Rasim əvoti-deyərdi// deyəcəkdi; Rasim əvotibən-deyərmiş// deyəcəkmiş; Rasim əvotibu-deyibsə// demişsə.

XII.4- Vacib// lazım şiklonədə:


Rasim votənini- deyəsidir-deməlidir; Rasim votəninibe- deyəsi idi// deməli idi; Rasim votəninibu-deyəsi isə// deməli isə...Rasim votənin be-deyəsi// deməli oldu; Rasim votənin bəbe-deməli// deyəsi olacaq...

XII.5-Əmr iyən arzu şiklonədə:


Rasim (bəpe) bıvoti-desin; Rasim (keşki) bəvoti- deyəydi; Rasim (qavar) bəvotibən- deyəymiş. Rasim (qirəm) bəvotibu-deyəydisə...

P.S. Esətnə səfə bəhs bəkardemon çe felon qrəmmatikə curonku.

Allahverdi BAYRAMI,
bayrami@boz.az


 

Категория: Talış dili və ədəbiyyatı | Просмотров: 1751 | Добавил: admin | Рейтинг: 0.0/0
Всего комментариев: 0
Добавлять комментарии могут только зарегистрированные пользователи.
[ Регистрация | Вход ]

Sayta giriş

Xəbər xətti

ATİŞ-in Milli azlıqların müdafiəsi haqqında çərçivə Sazişi ilə bağlı hesabatı 
Talış xalqı Azərbaycanda yarımkölə şəraitində yaşayır 
Milli azlıqlarla bağlı Avropa Şurasından Azərbaycana tövsiyələr verilib 
Azərbaycan Talışların İctimai Şurasının Azərbaycan ictimaiyyətinə MÜRACİƏTİ 
Prominent Talysh activist dies in prison in Azerbaijan 
Talış dilinin hazırkı durumu ilə bağlı Azərbaycan Talışların İctimai Şurasının MÖVQE SƏNƏDİ 
ŞİMON! 
Ази Асланов - Генерал Шимон (Генерал Вперед) 
СКАЖИ СВОЕ ИМЯ, ТАЛЫШ 
Zülfüqar Əhmədzadə: Azərbaycan milli ədəbiyyatının  tərəqqipərvər siması 
No free speech for ethnic minority 
Avropa Şurası: Azərbaycanda etnik azlıqların hüquqları ilə bağlı qanunvericilik yoxdur 
''Hökumət milli azlıqların mətbuatına dəstək vermir'' 
Azərbaycan Respublikasının Prezidentinə açıq məktub 
Masallı rayonun Kubın kəndi və onun ətraf toponimləri 
Atam Vəkil DADAŞOV əsil dövlət adamı idi 
Mətləb Pero Dadaşov həbsindən yazır (III yazı) 
Mətləb Pero Dadaşov necə həbs edilməsindən yazır (II yazı) 
Mətləb Pero Dadaşov necə həbs edilməsindən yazır 
ƏHƏD MUXTAR-80 
Ahoşta (Əhoşte) 
Müəllim zindanda da müəllimdir... 
Б.В.Миллер. Талышские тексты 
Talış dilində ü/u səsi 
Allahverdi BAYRAMİ. ĞƏLİZƏXUN (2 pərdəynə 7 şiklinə pyes) 
Allahverdi BAYRAMİ. ƏMONƏT ( İ pərdəninə 3 şəkilinə pyes) 
Rusiya talış ictimai təşkilatları 1993-cü ildə Talışda baş verən hadisələrin 24 illiyini qeyd etməyə hazırlaşır 
ŞİRİN YALAN, YOXSA ACI HƏQİQƏT? 
DIZDİPOK 
Свадьба – Способ Сохранения Талышского Языка 
Talış dilindəki sözlərin təbii xüsusiyyətləri 
Hilal Məmmədov Eldəniz Quliyevi təbrik edib 
Талыши хотят читать, писать и смотреть на родном языке 
Hilal Məmmədov: "Hakimiyyət istəyir ki, bütün sosial və etnik qruplar arasında qarşılıqlı etimadsızlıq mühiti olsun" 
Əli Nasir - Talışın Firdovsisi 
Талышское слово «cо» (двор) в виде морфемы в современных индоевропейских языках 
Talışın əbədiyanar məşəli 
Новрузали Мамедов – 75 (Novruzəli Məmmədov – 75) 
Это не трагедия одной семьи, а трагедия нашей страны, нашей Родины! 
К юбилею Светланы Алексеевны Ганнушкиной! 
Hilal Məmmədov İsa Qəmbəri 60 illik yubleyi münasibətilə təbrik edib 
Xərçəngin dərmanı tapılıb 
Azərbaycan höküməti TALISH.ORG saytına girişi dayandırıb 
“Elçibəyə acıqlandım, məndən üzr istədi” – Zərdüşt Əlizadə ilə QALMAQALLI MÜSAHİBƏ 
“Tolışon Sədo” qəzetinin əməkdaşı Azər Kazımzadə saxlanılıb 
ƏLİ NASİR əbədi haqq dünyasına qovuşdu 
Bəşərə də Allahdan bəla gəldi 
İrana ərzaq almağa gedən Astara gömrükdəki basabasda öldü 
Müqəddəs Kəbə ziyarəti, dələdüzlar, etnik mənsubiyyətə görə təhqir və 27 dövlət xadimli redaksiya heyəti 
Talışlar 
Ко дню рождения Л.А.Пирейко 
Ümid yenə də talışlaradı! 
Çılə Şəv-iniz mübarək! 
General-mayor Vahid Musayev haqqında polkovnik Isa Sadikov yazır 
"Talışsansa, məhv edib qanını da batırarlar 
Avropanın axırıncı pələngi Talış dağlarında 
Talış Mədəniyyət Mərkəzi İdarə Heyyətinin üzvü müraciət yayıb 
Xalqımız dözümlü xalqdır, DÖZƏRİK! 
“Talışam, lakin, qanım Elçibəyin qanı ilə eynidir” – TARİXİ VİDEO 
Türkün misalı! 
“Səadət taleyin biçdiyi dondur” 
Mirəziz Seyidzadənin (ƏZİZ PÜNHAN) “Divan”ında (Bakı-2008, 473 səh.) dini-uxrəvi məsələlərin yeri 
Qaraciyərin yenilənməsi və serrozun müalicəsi resepti 
Faiq Ağayev Rəşid Behbudovdan sonra bunu ilk dəfə etdi - VİDEO 
Ata və oğul: Ruhullah və Məhəmmədəli - hər ikisi siyasi məhbus