 (Olmuş əhvalatın qısa xülasəsi)
İslam dinimizin yenicə yayılmış vaxtında, camaatı namaz qılan, oruc tutan, şeytana lənət oxuyub Allahın yolu ilə gedən bir vilayətdə Qurani-Kərimi mükəmməl bilən alim var imiş. Həmin vaxtlarda alimlər böyük hörmət sahibi imişlər. Şah onlara böyük hörmət edib, nəsihətli məsləhətlərini qiymətləndirərmiş. Həmin vaxtlarda "Alim öldü, Aləm öldü” deyərlərmiş. İndiki zamanda isə alim öləndə deyirlər ki, "bir nəfər də maneçilik törə¬də¬ni¬miz aradan getdi”. Sözüm onda deyil, qayıdaq alimlərə hörmətlə yanaşılan məqama. Günlərin bir günü bu alim fikirləşir ki, Qurani-Kərimi ərəb dilindən öz xalqının dilinə tərcümə edib, zəmanəsinin hökmdarına hədiyyə etsin.
Belə də edir. Tərcümə hazır olandan sonra onu qoltuğuna alıb şahın sarayına tərəf yola düşür. Yolda cavan bir oğlana rast gəlir.
Cavan oğlan alimə salam verdikdən sonra soruşur:
- Ağa, hara belə tələsirsən?
Salamın cavabını verən alim deyir:
- Oğlum, Qurani-Kərimi bizim xalqımızın dilinə tərcümə etmişəm, aparıram şahımıza təqdim edim ki, çəkdiyim zəhmətimin müqabilində mənə yardım etsin.
Cavan oğlan maraqla soruşur:
- Ağa, doğrudan sən Qurani-Kərimi bütövlükdə tərcümə etmişsənsə, bəs onun birinci surəsinin (Fatihə - Həmd) beşinci ayəsində buyurulub ki, "İyyəkə nəabudu va iyyəkə nəstəin” – yəni "[Pərvərdgara] Ancaq sənə ibadət edirik və ancaq səndən yardım diləyirik”. Ağa, əgər Allahın bu kəlamlarını bilirsənsə və tərcümə etmişsənsə, bəs nə üçün yardım almaq üçün şahın yanına gedirsən?
Dünya görmüş alim cavan oğlanın bu sözlərinə cavab verir:
- Oğlum, sən tamamilə düz deyirsən, ancaq bunu da bil ki, əgər Allah öz bən¬də¬ləri¬nə yardım etmək istəyəndə onlar üçün bir vasitəçi ayırır. Xalqın də vasitəçi¬si ölkənin şahıdır. Şah şəxsən özü xalqın nəzarətçisi olmalıdır. Belə bir vacib işi heç kimə etibar etməməlidir. Xüsusi ilə alimlərin güzəranına diqqət etməlidir – deyərək yoluna davam etmək istədikdə görür ki, cavan oğlan qeyb oldu.
Alimin söylədiyi bu kəlamların timsalında başıma gələn möcüzəli bir əhvalatın məğzini hörmətli oxuculara danışmaq istəyirəm.
2009-cu ilin aprel ayının 22-də Azərbaycan Respublikası Dövlət Neft Şirkətinin (ARDNŞ) Prezidentinin verdiyi qəti əmr-qərarına əsasən, Azərbaycanda 1965-ci ildən, (əslində isə 1929-cü ildən), təşkil olunmuş Geofizika Elmi Tədqiqat İnstitutunda uzun müddət (40 ildən çox) işləmiş, Azərbaycanda və Dünyanın bir neçə xarici ölkələrində tədqiqatlar aparmış yüksək bilik səviyyəsi və təcrübəsi olan geofizik ixtisaslı alim və mütəxəssislərinə məcburən ərizə yazdıraraq, işdən çıxartdılar. Onların yerində, ixtisası geoloq və geofizik olmayan, yəni müxtəlif vasitələrlə institutu "bitirmiş” və işə daxil olmuş orta məktəbin riyaziyyat, fizika, kimya və s. adamlarını Geofizika Elmi Tədqiqat İnstitutunda saxladılar (hal-hazırda da Geofizika İnstitutunun direktoru ixtisasa görə riyaziyyat müəllimidir).
Belə bir vəziyyətin Geofizika Elmi Tədqiqat İnstitutunda yaranması biz köklü alim və mütəxəssislərin narahatçılığına səbəb oldu. Bunun təsirindən stress keçirtdik, xəstələnənlərimiz və ölən alimlərimiz də oldu.
Neft Şirkətinin nəzdində fəaliyyət göstərən İnstitutumuzda baş vermiş bu və digər özbaşınalıqları aydınlaşdırmaq məqsədi ilə Azərbaycan Respublikasının prezidentinə müraciət etməyi məsləhət bildik. Elə başa düşdük ki, prezidentin bu işlərdən xəbəri yoxdur və bizi eşidib lazımı tədbir görəcək. Lakin etdiyimiz müraciətlər Respublikamızın Prezidentinə çatdırılmadı. Yazdıqlarımızı, prezidentin məktublar şöbəsindəcə, şikayət etdiyimiz təşkilata göndərdilər və həmin təşkilatdan da bizə məqsədə uyğun olmayan cavablar yazdılar. Amma növbəti dəfə prezidentin ünvanına yazdığım müraciətdən bir müddət keçəndən sonra mənə məsləhət bildilər ki, "... Sənin göstəricilərin daha yaxşıdır, 50 ildən çox "Azneft” sistemində (indiki ARDNŞ) geologiya-geofizika sahəsində fasiləsiz olaraq tədqiqatçı alim kimi fəaliyyətdə olubsan, apardığın elmi tədqiqatların nəticələrinə aid 100-ə qədər əsərlərin dərc olunub, bir neçə xarici dövlətlərin ərazisində faydalı qazıntı yataqların axtarışı və kəşfi sahəsində səmərəli tədqiqatlar aparmısan, nəticədə xarici dövlətlərin DOSTLUQ MEDALI və FƏXRİ FƏRMANLARI ilə təltif olunmusan. Sənədlərini hazırla, ARDNŞ-nə göndər, orada fəaliyyət göstərən xüsusi komissiya sentyabrın 20-nə qədər sənədlərinizə baxacaq və sizin əməyinizi qiymətləndirərək prezident təqaüdünü təyin edəcək”. Belə sözlərlə məni şirniklədirdilər.
Onların dediyi kimi də elədim. 2011-ci ilin avqust ayında, 26 addan ibarət sənədlərimi, o cümlədən yenicə çapdan çıxmış 610 səhifəlik monoqrafiyamı hazırlayıb ARDNŞ-nin prezident¬inin köməkçisinə təqdim etdim. Həmin şəxs, sənədləri¬mi diqqət¬lə yoxladıqdan sonra məmnuniyyətlə qəbul etdi.
Qeyd edim ki, Azərbaycan Respublikasında 79 tanınmış geofizik var (bax: http://www.socar.az/ggi/xadimler.az.htm). Burada qeyd olunan alim və mütə¬xəs¬sis¬lərdən 40 nəfərdən çoxu Dövlət qayğısını görmədən dünyasını dəyişiblər. Bir neçəsi isə öz ixtisasına uyğun olmasalar da, Geofizika İnstitutunda "işləyirlər”. Azər¬bayca¬nın neft-qaz yataqlarının axtarışı və kəşfi sahəsində əlahiddə əməyi olan alim və mütəxəssislər isə işdən çıxarılaraq, aldıqları cüzi pensiya ilə dolanırlar.
2011-ci ilin oktyabr ayının 21-də ARDNŞ-nin məlum şöbəsi ilə telefonla əlaqə yaratdım və vəziyyəti soruşdum. Oradan bildirdilər ki, "Prezident təqaüdünü verdilər”. Bu sözü eşidəndə, telefonda mənimlə danışan adama dərin razılığımı bildirdim. Ani olaraq fikirləşdim ki, "nə əcəb, zəhmətkeş alimləri də yada salıblar. Deməli haqq-ədalət var imiş, camaat Neft Şirkəti haqqında ədalətsizcəsinə söz-söhbətlər edirlərmiş”. Belə sözləri fikirləşdiyim anda, telefonun o biri tərəfindən səs gəldi: "Müəllim, prezident təqaüdünü verdilər, ancaq sizə yox, filankəsə verdilər”. Eşitdiyim bu sözdən sonra vəziyyətimi təsəvvür edən bir şəxs tapılarmı?... Nəhayət özümü yığışdırıb təmkinlə bildirdim: "axı deyirlər, prezident təqaüdünü verdiyiniz şəxsin arvadı ermənidir”. Mənə cavab verdilər: "Rəhbərlik belə məsləhət bilib. Cavab verdim: "Müəllim, bizim dərdimiz daha böyükdür. Qarabağın ermənilərə verilməsi dərdi, Prezident təqaüdünün yanında heç nədir. Ancaq, məni bir şey maraqlandırır, Azərbaycanda 79 nəfərdən ibarət tanınmış alim və mütəxəssislərin içərisindən, arvadı erməni olanı necə axtarıb tapdınız və ona prezident təqaüdünü təyin etdiniz? ” – deyərək məndən asılı olmayaraq telefonun dəstəyini asdım...
Cahangir SUVAROV,
Əmək Veteranı, geologiya-mineralogiya elmləri namizədi,
"Tolışon Sədo” nöm: 19 (31), 26 may 2012
|
