 Salom bıbu bə ışdə zıvonədə handəkəson. In zıvon ənə tolışi ışdəni ğədə ğədime, sofe. Az tikəy de co millətonən mijım bedə. Çəvon veni çı tolışi sofyətiku, soyətiku votdən. Həğətən jəqoy, çı bandi odəmədə hillə-pillə bəni. Odəmonən bədə çıvron ovi, çıvron həvo təmizin bə. Isətnə diyəməkə, ısə jimon kardə vıron, həvosot, kəno-toni taxs, çı odəmon yenqıj dəqişka. Əncəxnə çənədə əsə bedə bıbu, tolışi sofyəti ısətən hesde... Əmə tolışon ışdə çı sofyətiku bə ve şe nığıli şedənimon (həlbət ki, bəmə lozim bə koon nəzədə qətdəm), bə ve şe fik doymon pidəni, bay sə arışdemon (fik kay) pidəni. Sıxani kırti ışdə mazqi oko doymon pidəmonni.
Ko bə koy rəsyədə votdəmon: ”Çımı mazqi xərob məkə”. Boçi? Bo keynəromone oqətə? Im mərəğine. Hejo bı parsisə tikəy fikım kay. Bəçmı yod qıləy əhvolot oməy. Nıvışdəm boşmə, ım çənə roste-rostni, ımi oxeyədə şımə bıvotiyon. Votedən dınyo ən ağılmandə millət cıhudonin. Bə qıləy cıhudi mazq lozim bedə. Çımi mazq ənə oko doə bə ki, sıvyə, çı ğıvvə qınyə. Beşdə bə Avropə vıjor, boşdə korsozi kayro. Omedə vində ki, qıləy merdi 72 cur səj noə ışdə pələməsə, hay bə qıləy ğıyməte. Sıftə bə səonıj diyə kay, peşo bə əhvati sur-sumaj fik doy, vindşe ımən çəvonədəy (cıhude). Işdə dardış bay votşe, bəs jıqo- "Bəmı qıləy çokə mazq lozime, tı bəmı komək bıkə, bıvıjnəmon çı səon çokə qıləyədə qıləy ki, ğıymətıjən mınosib bo”. Əhvatə cıhudən dəmonde aşmarde: ”Im çı nemsi səy, bə fılon ğıymət, ım çı ingilisi səy, bə fılon ğıymət, ım çı urusi mazqe, bə fılon ğıymət, ım çı ərəbi mazqe, ım çı kırdi kəlləy, ım çıbənəm çıkiy...”. Oxeyədə qıləy nomış vote, nom əxədənən məroğin nıbe bo səkəsiro, əncəxən əçəy ğıymətış məsəy, peşinyəy: ”Hələ bəmı nişodə əv kom be bə ğıymətədə?”. Əhvati əvıj vay bə qıləy səy paluyo: ”Ime bə i milyon yevro”. Mazq əstən ışdə dastış noy çı həminə səy təpədə, i berdəm kəllə dəmande sıxan kay. Im cıhud bə iqlə votşe: ”Dust, bakə (qasbu) bıçmi ğurdi-burdi kay (qəp jəy) qorişbuş ımi bəmı bıho həvate pidə?”. Həvatəkəsi votşe: ”ne bo, jəqo ni... Im çı Tolışi səy... Tı bəçəy mazqi dast jəy, əy votşe ki, çımı mazqi xərob məkə... Çımi mazq ğəttojəy, hiç oko vardəbəni. Çəy ruən çəy səpey, bə mazqonı şək nışu, əvon həmə osu-osu bən, bətı ıme məslohotin”. İjənən ə cıhud parsəy: ”Əvon çı curə millətin? Işdə səy ğıymətişon xəbə heste? Boçi ışdən oko doydənin işdə mazqi?”. Ə iqlə qədə zıvelə sırəj kay, cavobış doy: ”Dust, əvon mısılmonin, ışdə mazqi dəko vayşon bo peşonnəy oqətə, qılənən əvon ışdən ışdə səy ğıyməti çokon bənə ki?! Bə dınyoən, bəçəy millətonən, hələ bə çəvon mazqonən ğıyməti bəqəm əmə doydənimon?!”.
In əhvoloti məse mınış ve beəhvol kay. Hejo vemən fikım kay, oxey bə jıqo ğəror oməym: Isə cıhude, har kiye, əçəy votəyonədə rost veye. Ha aziz hurmətinə handəkəson, hələ şımə botən, bakəm az rostə fikədə nıbum?! Bəs şımə fikon çıçe?...
İlyasi Habil,
"Tolışon Sədo” nöm: 15 (27), 28 aprel 2012
|
