ALİ NASİR -60

Proloq

Nıştəbim koy vırədə, Əli Nasiri kitobon ekardəmbe-oğandəmbe mizi səpe, otırnedəbim şairi şeiron, diyəkəm, həni kiyon, çiçon ifşo kardəşe, bınıvışdım, bırosnım bə bıhandon nəzə, tədğiğ bıkəm—bənem həmro-həmkom ustod Ğolamrza ome-dəşe bə mənzıl. Səlom-kəlom... votışe : « De çiy dastko bıəş ? » Votıme : « Piyedəme Əli Nasiri həxədə məqolə bınıvışdım » Kəşəşe ah, votışe : « Mirzə Cəlili votəşe bo M. F. Axundzodə, Anari votəşe bo Mirzə Cəlili, azən votedəm bo Əli Nasiri : Əli Nasiriku ya bəpe hiç nınıvışdi, yaən bəpe çok bınıvışdi, ısət ıştən bəzıneş ! »

Çı sıxani bəpeşt piyəme ohaşdım Əli Nasiri ofəyəvonəti həxədə ıştə otırnəyon, peşo fik kardıme ki, ohaşdom, məvuji çımıku norozi bəmanden Əli Nasiri tijə ğələmi hədəfon...

Xıdo piyə odəm

Ğəssəm bıbu bə Xıdo ( Həxe çı Xıdo nom !) Əli Nasir həxə şaire ! Təbış rəvon, zıvonış tilik, qəpış şin, hınəş veye ! Boəy maneə ni kon zıvonədə nıvışdey : tırkiyən, tolışiyən i. c. zıvonədən nıvışteədə həminə kəhkəşinə təb, həminə tilikə-tijə zıvon, həminə şinə-şəkə, dıl okardə qəp, həminə ğeyrət, hınə ! (Hətta bə urusi, ləzqi zıvonədə nıvışdeədəən... –Diyəkə : « Tolışi sədo », aprel, 2002)

Dınyo hır-hovuj, jiyemon ranqrisin, insonon ranqbəranq, çand udimədən. Əli Nəsirən çı Xıdo ofəyə, çı Xıdo piyə odəme, Xıdo noğo doə sənətkoy, əv deştə qeşə ofəyəmoni, deştə curəbəcurə janronədə nıvıştə əsəron, deştə nobənoə mətləbon omedə bə çəşi və. Çəy şeirə, nəsrə, dramaturjiyə, publisistə... ofəyəvoni vardeədə bə çəşi və, vindedəmon qıləy kəhkəşinə doy əv, aski-vaski doydə deştə xol-çipə, deştə livə-ləvo, deştə qıtı-zizə, deştə nuyəvonə ləl-qıli... (Bokisə şine, bokisə tele, bokisə doje, bokisə məlhəme...)

Əli Nasiri ofəyəvoni marz

İnsoni dılə fikfami, dılo dəvardəyon , dıli piyəyon, dumoton ifodə kardə ədəbiyə janron-LİRİKA çı Əli Nasiri ofəyəvoni sərmovzuye. 1966-nə soriku (yonzə sinniku) bo şeir nıvışte po noə Əli Nasir nıvıştedə bo hırdənon, 1988-nə soriku rostbə Milliyə Lıvemoni navədə şedə- deştə tribunə şeiron, himnon milləti oğo kardedə, pekardedə hano, səbəro kardedə deştə nıtğon, ehandedə bo xəlği ki, bəşton ıştə həx-huğuği tələb bıkən...

1990-nə soronədə əy bə zindon dəğandeədə, ıştə yurdi, millətiku təcrid beədə çəy sədo çı Almaniyə şəhr Munheniku- « Ozodi » radioku omeədə, boştə xəlği ozodiyo-mıstəğılətiyo ıştəni bə otəş şodoədə, 7 sor həbsədə nıbə-nıvində qulqulon kəşeədə-- LİRİKA hejo çı Əli Nasiri sadiğə həmro bıə, çəy lirikə şeiron eparziyən marzonku (sərhədonku) divonku- maftulə parçinonku, zincirə qivonku, omən-rəsən bəmə-bə bıhandon ! Əli Nasiri əsəronədə Xıdopiyəti, pokəvonəti, vətənpiyəti, insonəti, bəştə pı-moə, bəştə ustodi, bəştə xıyzoni bıə məhəbbət zumande, besə-bebıne bənə Vazəru ovəyzi !

Muz-muzuron-zıvondoron

Əncəx çımı ın səfnəniə qəp çəy satirikə şeironədə bə muzin qətə bıə kali muz-muzuron həxədəy ! Həmən kom ni dəçəy bə tırki ijən co zıvononədə nıvıştəyon, oşnə kardey piyedəme deşmə çəy tolışiədə nıvıştəbə ğələmi nışonqoon.

Bıəyon- kanə cıl odoron,

Zıvon nıznə zıvondoron

(« Çımı zıvon » « Ğeybo qıləy vanq omedə » B-2005, s.5)

Se-ço ğısmin ın nodonə « zıvondoron ». Mıəllif jıqo edaştedə çəvonədə qıləyni : tolışə tarıxi, tolışə nomi, çəy zəmini, jiyemoni, tolışə xəlği ijən co çiyon bə həşə jə jələvonə tip həmən tolışə zıvoni farsə zıvoni qıləy xol-xıçə zınedə. Jıqo nıvıştedə, jıqo sıxan kardedə, quya xəbədon çı dınyo həmə zıvononku, yolə oətırınin. Şair nıvıştedə ki, jəqo « nodonə zıvondori nıvıştəyon-votəyon « vəşiyə kaqi hanədə arzın vindeye ».

Tolışə zıvon anə ğədime ki, təvə bıjənoş bəçəy bınə, çı Adəmi (ə) sədo bome çəyo ! In zıvon xol-xıçə ne, « note » bo çandə zıvonon, yəni çı dınyo çandə zıvonon pərvəriş səşone çəyku, heyve bıən, peqardən bə mıstəğılə yolə zıvon. Farson ıştən etirof kardedən ımi, (« talışi zəbane-madəre- mast ») esə boy, jıqo « nodonon xol zınedən » ın inə zıvoni !

Dərəsni ımi dəmərəs,

Bə arifi işorə vəs. ( İjən əyo, s.6)

 Zıvon nızınə zıvondoronədə » qıləy ğısmən jıqo votedə : Çımı kom ni dəvon- çiçon bıən bə tolışon rostbemoni dəvardə əsri 30-nə soronku jıqoşə. 1992-nə soriku jıqo ve bedə şe-şe bə tolışi bıə mətbuə əsəron, Xıdo həniyən ve bıkə ! « Tolışi sədo » (1992-2011), « Tolış » (2002-2004) « Tolışskiy vestnik »// « Tolışi xəbon » ( 2000-2006) « Şəvnışt » (2006-2008) « Tolışon sədo » (2011- tosə ısəti) Xıdo tikəyən ziyod bıkə. Bı mətbu orqano bıə kali « zıvondoron » şodəşone ıştən bə miyon, rujnomə redaktoronən (quya demokratiyə xoto) çap kardedən ıştə « hətərən-pətəron » quya ımon zıvonəzınin, tolışə qramatikə çok zınedən, bə alimə tolışşunason ləvirə vardedən, ve zınedən bəsə B.V. Milleri, L. Pireyko, Ə. Sadıxzadə, N. Məmmədovi, Ə. Rəcəbovi, Ə. Əliyevi, E. Mirzəyevi ijən co alimonsə... Zıvoni həxədə nıvıştero bəpe ixtisosin bıbu, zıvonşunas bıbu, ya bəştı nıvıştəyon qıləy zıvonşunas ray bıdəy...

Bə hayco dast ğandon ısət,

Bo tolışi « handon » ısət ? (s.5)

Məlo ijən əvomə cəmat

Klassikə (nımunəviyə, səçınə) ədəbiyotədə ruhaniyə obrazon ( bə durusti bə ruhani qiyafə dəşə fırıldəğon) ve vaxti nışonqo bıən bo satirə ğələmi. Məxsusən bə Rusiyə İmperiyə umjən kardə bə peştə vaxtonədə islomi dini, şəriəti təbliğ kardəkəson hejo tuş bıən bə satirə tijə ğələmi. Məsələn, Seyid Əzim (1835-1888) hisob kardedəbe ki, ğəbıstono sənqonə sığon tono mandə surə handə məloon cuğdin- lorunin. Co ənıışdon əvoni şəhodət doydən bə loşxori, bə loşəhə bəhi, bə siyo-sipiyə loy...

Əli Nasir məloon miğoyisə kardedə de dıqlə çiy : de lampə ijən de şəğoli. Adəte ki, ruşinfikə odəmon təşbih kardedən de şami, de çoy, de lampə. Məsələn, minəvvərə, ruşinfikə odəm şam-ço-lampə voşnedə ıştə sədə, cəmiyəti dəçəy ruşnə zılmotiku bekardedə bə həşi ruşnə, yəni cəmati dəvət kardedə bə durustə ro. Jıqo ruhaniyon-məloon ve bıən Tolışədə. Həzo soron rəhmət vığandedən bəvon. Isətən hestin kali hociyon, kəbləyon, məşədiyon ki, nəsılon ibrət peqətedən çəvonku, biyət vardedən bəvon...

Əncəx Əli Nasiri « məloə obraz » « bəştə bıni pəxılbə » şəxse. In ço-lampə ruşnə ne, soğnə kardedə bo əvomə cəmati, əvoni bə zılmot eqətedə, milləti « quli kardedə çı xılo bə xıl » ( s.13)

Yəni cəmati çadoydə « ıştə lampə mijon səpe, ğal kardedə xəlği səy ki, kınd bıkəy çəvon səon, mıti bıkəy əvoni, kaftorəbəsə bıkəy əvomon. » Im həminə cəmate ki, bovə kardedə bə məloon, «  co milləton beşən zılmoto », əncəx əv, yəni tolış hələ « ro kardedə » ( S.14) Vindedəni ki, yəndı ancedən bəsə pulisə, mardəsə, « pəxlətiku ruşnə kardedənin bəştə bıni. » Cəmat dərəsedəni ki, kişmiş hardedən çı məloon hırdənon, « hışkə torəən » pəydo bedəni bo kosibi, əv jiyedə de « çanqırə torə » çı hərc-mərcəti səbəb əve ki, besoybe vişə :

Vişə beşir- be yol beədə,

Çə vişə məlo şəğol bəbe,

Əyo həlol-hərom bəbe ?

« Iştı ko mandə bə Xıdo » (s.15)

Yəni ha məlo ne, besoybə-beşirə, bexıvandə vışə-məmləkəti məlo şəğol bəbe ! Qıləyən səbəb ıme ki, əv co karde zınedəni ovi çı şıtiku. Bə omə moy sol, bə cəmdəkinə odəmi yol, bə xoli do, bə doy xol votedə (s.15)

Mırtədon

Şəriətədə ıştə dini-məzhəbi dəqış kardəkəs kofir-nəcis hesob bedə. İlla ki, mısılmonə balə ğəbul bıko co dini-məzhəbi, oqardo co dindo bıbu, mırtəd bəvoten bəy.

Əli Nasiri satirikə seironədə bə nışonə-bə muzin omə obrazonədə qıləyən mırtədonin. Əncəx Əli Nasiri jı « ğəhrəmonon » ıştə dini-imoni ne (hərçənd istisno kardey əbıni ımoniyən) ıştə milliyəti dəqış kardəkəsonin, « tolış be-be, tolışi zıne-zıne, ıştə tolış bey bə həşə jəkəsonin » Şair bəvon jıqo nom noydə : « Siyodim » Əvoni jıqo sədo kardedə :

Tolışi aybı zınəy bəştə vote, ay siyodim! (s. 18)

Dini rəvoyətiro, ğıyomət bərpo beədə, odəmon bəşten ğəbo, ki qınobəqi bıbo, siyodim, ki məsum bıbo, sipiyədim holədə bomen-dəbəvarden Xıdo, peyğəmbəron vəyku... Siyodimon bəşen bə cəhəndım, sipiyədimon bə vəyşt.

Əli Nasir bə ıştə vətəni, milləti, nənə zıvoniku erəd qınyəkəson-mırtədon « siyodim » votedə, bəvon işorə kardedə. Bə jıqo mırtədon cəmiyəti har təbəğədə rast ome bedə. Jələvon alimən-əvomən, sazəndən-xanəndən bəzıne be. « Alimbe hosone, odəmbe çətine. Alim ə şəxse ki, mətine-ğeyrətine. Ğeyrət nıbəkəson odəm nin, əzvayin » (s.18)

Əzvay (botanikədə) bejənə nome, bəy aloyən votedən. Əncəx iyo şair əy məcazi mənədə (domjoni ğəzinə) oko doydə : yəni ocizə odəm, dasto hiççi benışə odəm, « alimi-biəməl ».

Şair təsvir kardedə ki, qıləy məclisədə alim nıştəbe, tolışon səşıriyən səy qırdo ki, bəs çəmə yolə alime, səlom-kəlom... Cəmati votışe tolışi, alimi votışe tırki, Handışe bo tolışon bə tırki moizə : «  Tolışi məvotən, ərəbi, farsi, inqilisi, urusi omutən. Tolışbey, tolışi zıney, tolışi votey az ayb zıneydəm bəştə. » (s.19)

Şair petovedəni, loyiğə cəvob doydə bı mırtədə alimi : « Bə zıvondə oxo şair votedən həmə bəmı ?! » (s.19) Bəyo yolonku qıləy misalən vardedə :

Ki barışto əqər rosbeədə sırdi çulon,

Eşe lozim beədə barşien çəy lınqi lulon (s.19)

Yəni bo rostbe odəmi mənsubbə xəlğ, nənə zıvon, dədə yurd qıləy sırde- trampline bəyo, əsıl-nəsəb, milliyət, vətən, nənə zıvon nıbəkəsi oxoy noməlume. (Bəmə omando , əlbəttə, məlume-red.) Bəştı sə qırdə bimon ki, səbarz bıkəy əməni, ıştobən milləti əhvatişbən, mırtədişbən tı !

Əmənı rısvo, mələnqo, mıləvəs kay, siyodim,

Tolışi aybı zınəy bəştə vote, ay siyodim ! (s. 19)

Co milliyəti, co zıvoni ğəbul kardə, ıştə xəlği, ıştə nənə zıvoniku erəd eqınyə jıqo mırtədon şair mığoyisə kardedə de « asbi dumo eqınyə kırə. » (s.20)

Sıxan ki rəsəy bıvrə, həni ov peşbe çı lokəo, satirə şe-beşe bə həcv, ironiyə oqarde bə sarkazm, təriz beşe bə vulqarizm!

Əmə zıne-zıne oko doydəmon ın terminon, əncəx okardedənimon çəvon məno : Sərəse lozime şairi, çımonsə ve-ve qone çə mırtədon cəvob!

Məmuron

Peyədə bınışdon, vəzifədoron, mafiyozon, harınon, məmləkəti dıst-dısi ebəyon, milləti bə hışkə do pedəyon, məxloği səy ğal kardəkəson, həni kiyon... tuş omedənin bə Əli Nasiri tijə ğələmi !

Ha honiyon, qolməçəyon, az dıyom !

Çol bıbi votdon, çoko az çol bıbum ?

(«Tolışi sədo», iyun, 2002)

Əli Nasiri nıvıştəyon səyku-bə po şeriyəti moyəy ! Çəy şeiron sıftəku tosə oxoy məcazin-çəvon bədiiyə təsvir ijən ifodə vasiton anədə qəncinin ki, əhand sıftə sərəsedəni əvoni, « xırıd » karde zınedəni çəy məno, i-dı bəjən handeyo sənibəton oqardedə şeirisə, handeydə, şedə bə dumot, çandi-bə çandon sərəsedə ki, çı mənoon niyo bıəbən bı şeirədə, har sıxani hestışbən çanə məno, çanə qonə şələ novnedəbən har kəlimə ! Jıqo sənətkoəti çıkonco ro kardəşe bə Əli Nasiri poeziyə ?

İminəni, çəmə nənə zıvoni məno qəncinəti !

Dıminəni, çəmə xəlği şifohinə ədəbiyoti !

Seminəni, Əli Nasir çok zınedə klassikə. Çı Fuzuli, çı Nəsimi poeziyə həşi dəvətəşe ıştə ruşnə, ıştə otəş bə Əli Nasiri ofəyəvonəti !

Jıqo qıləy səkırti bəpeştə, ijən ıştə nəzəri səğandəmon bə penə beyti : Iyo çı məno doydə HONİ, QOLMƏÇƏ, ÇOL, DIYO sıxanon ? Çiçe ıyo şairi votə mətləb ?

Oşkoy ki, honi əve ki, ov rizə doydə çəyku. Qolməçə bəy votedən ki, ov mandedə kafçolonədə. Çol əve ki, zəmini kandedən, tosə bə ovə riyə beşe. Dıyo-dıyoyəni, çanə yolə ruon ov omedə bəy, qətemonış bedə çan həzo hektar, qədəy vo qınedə, ləpə jəydə əv, bə təlatum dəşedə, bə larzə vardedə zəmin-osmoni i.c.

Şək ni ki, honi, qol, qolməçə iyən çol bə bəhs beşe əzınin de dıyo, çanə pəxelətiyən bıkon, rəse əzınin bəy. Yəni şairi vote pidəşe ki, şairəti, insoniyəti, sənətkoəti, mıxləs, har sahədə dıyoy əv, çəy pəxıləti kəşəkəson, dəy bə mıborizə beşəkəson, şairi deşmenon HONİ, QOLMƏÇƏ tisbirədən, əvon ha bıvoton, ÇOL bıbi, dıyoy ki, əv dıyoy !

Jıqo fik kardəkəson qasbi dəlil-sıbutən biyən ki, həyqətən, deştə şairəti, insonəti, jimonədə deştə rəftori, bırimoni, deştə comərdəti, cəmiyətədə, milliyə lıvemonədə deştə fəoliyəti navbule, ğəhrəmone ! Bımi şək ni ! Ehanə şair penə beytədə ımoni nəzədə qətedəbu, bəvədə ım qıləy ğuddə, ıştənədə mıştəbehəti, eqoistətiye ? Əslən Əli Nasiri udimədə ni jıqo sifəton ! Qıləy soyə-səmimiyə insone əv !

Bəs bə çiçi işorəy bı beytədə bıə HONİ, QOLMƏÇƏ, ÇOL, DIYO sıxanon ?

Yodo beməkəmon ki, Əli Nasir yolə amal-əğıdə xıvande : Tolış ğədimə xəlğe, çəy hestışe ərazi, kompaktə jimon, qəncinə zıvon, qulqulinə tarıx, qılqılinə hınəsənət, yolə mədəniyət. Çəy bıənine ıştənə dovlət ki, bərpo bıkəy ıştə həxi-huğuği ! Tolış sənine ıştə həxi.

In iddion bıkə təylə soyə şəxs ni, qirəm tolışə milləti təmsil bıkə simvolebu ?! Bəli, şeiri Lirikə ğəhrəmon Tolışə xəlğe ! Tolışi ıştəne, çəy obraze ! « Az dıyom » voteədə şair ıştəni ne, Tolışi qətedə nəzərədə. Dıyo Tolışi ıştəne ! Co xəlği ənovonon- honiyo, qolməçəyo beşəyon (MƏMURON) de zuy, de fişori, de repressivə tədbiron Tolışi (şeirədə DIYO) məcbur kardedən ki, ÇOL bıbu, əncəx pidəşni əy ÇOL bıbu ! Yəni deştə mıtiyəti, nılıvəti, aşişəti, bə xıyə şeəti ÇOL oxo sərfe bo HONİYON, QOLMƏÇƏYON... (çiç bıkən benəvon ? Həzo tolış, həzo ləzqi, həzo avar, həzo parz (tat), həzo saxur (inqiloy, udin) həzo kırd (axaxtarin, qırız) ijən co xəlğon har qıləy həzo beədəbəy çi rəsedənixo ?!)

Sa həzo soron rəğım, kanə doom,

Xol bıbi votdon, çoko az xol bıbum ?

Xəlğonən bənə kəhkəşinə doonin, hestışone rəğ-rişə, bınə-kındə, xol-xıçə, vez-livə.

Tolışə xəlğ çı dınyo ən yolə- Hind-Avropə xıyzonə xəlğonədə qıləye. Çəy zıvon avlode de slavyanon, qermanon, pribalton, britanon, ispanon, latınon, yunanon, ironə xəlğon zıvonon.

Tolış rəğ-rişəynə doy, xol-çipə ni, xol be əzıni əv.

Tolış bitovə xəlğe deştə etnikə qenezisi, deştə ərazi bıtovəti, deştə qeşinə tarıxi, deştə her-hevujə fərhənqi (kultura, mədəniyyəti), deştə qəncinə folklori-ədəbiyoti, deştə zənqinə hınəsənəti, ənərəs be əzıni əv...

Hardıme ğəssəm bə Xıdo, az rəsəm,

Kol bıbi votdən, çoko az kol bıbum?!

Tolışə zıvon dınyo zıvonon arədə bə nome deştə kırtə sıxanon, ivanqə, dıvanqə, sevanqə sıxanon, deştə ideoma (fraza) kəlimon, deştə qrammatikə soxtemoni, şinə-şəkəti. Dınyo zıvonşunoson aşığin bəçəy soyəti, de zıvoni dastko bıəkəson rə omutedən əy...

Boçi bəpe bə zindon bıbu ın zıvon ıştə dədə-nənə vətənədə?

Məclisədə iqlə tırk beədə, vırəbəvırə sədo kardedən: “Zə, ıyo mehmon heste, ğəribə heste, tırki bıvotən, dərəso əvən!”

Çı tırkon dılədə sa kəs tolış bıbo, ıştə diyəni qenc bəkarden, hiç bəvoten, ıyo tolış heste, əməni dənibərəse? Odəm çanə əvom bəbe, Xıdole?!

Həmməysə şine, şəkəye ın zıvon!

Lol bıbi votdən, çoko az lol bıbum?!

Çə şəxsi ki milliyətış nıvo bə siyahi, ğədəğən bıbu çəy nənə zıvonədə handey-nəvəşdey, qəp jəy- ə şəxs ki ıştə milləti, ıştə xıyzoni həx zıneədə, həxi voteədə, kuyedən, jəydən, təhqir kardedən əy, şodoydən bə zindon, sədo bıdə bedəni bəy, har kəs hifz kardedə ıştə pusti, rostbemon-ovc, yol-ruk bəbe əyo?! Yol be əbıni əyo! Eşənine ə vırə!..

Nasiri-devranim, əzobkeş, əsir,

Yol bıbi, votdən, çoko az yol bıbum?!

(“Tolışi sədo”, 1-15 iyun, 2002)

Manqurton

Manqurt bə odəmi votedən ki, pəsə vəy pusti tat-tati pevonedən bə odəmi de astə toşəbıə səy, sıxt dəkırnedən. Ə şəxs çanədə cəzə-fəzə bıkoən, həniyən bərk eqətedən pusti, tosə bə vaxti ki, əv qın bıkə ıştə huşi, bışu ıştənədə. Suyə-piyə pust həm tovnedə, həmən bənə dəçıkoni dəçıkedə bə səy. Se ruj bədiqə bəştə omedə həminə şəxs. Bı vaxti dılədə pust vindedə ıştə koy, çı səy mu hıl karde zınedəni ın pusti, qardedə nıştedə bə mazqi, doj doydə : çımi nəticədə qin bedə odəmi fikfam, yod, inson mandedə bə omutə həyvoni, hiç ıştə moən zınedəni, co nezə odəmonən. Əncəx ıştə xıvandi əmri bə çəş bedə, çı əmr doşe, əy bə vırə rosnedə :

In manqurton ki kaşdə, ki zandedə ?

Deştə dasti ıştə kumə ğandedə.

Iştə marde hıkmi ıştən handedə!

Millət mıni məsdəni ki, məsdəni !

(« Tolışi sədo », iyul, 2002)

In çəş ojə, quş ojə, qəv ojə manqurton sovı bəy əmr bıdə-nun bıdə, hiçki məsedənin, hiççi vindedənin. Bəro ki, sərəsedənin, dərəsedənin, nişone yod-fikfam, nişone ağıl, nişone ğeyrət ! Imon əncəx əmri icro kardə həyvonin! Robotin!

« Co kəson Babəki boştə pıə nıvışdedən, bə çəmə barzə bandon, yolə kuyon nızımə təpə votedən, tolışi tarıxi səyko-bə po bə du bekardedən, jıqo bızın, Tolışə məhol, Tolışə xanəti, tolışə bandon, tolışə zıvon, tolışə zəmin...niyebən hiç ?! » Damə bedənin manqurton, xıyə kardedən, pelıvedənin, məsedənin həx votə, bə nav dəşə, cər kəşə şairi ! Əks holədə kuyedən əy, jəydən əy, şodoydən bə zindon ! Zindono şair ovardedə bə manqurton :

Ğəb kandedən hejo ijən xəlvəti,

Petovdəni dılım bəçəy zilləti.

Sədo kardəm çı zindono milləti :

Millət mıni məsdəni ki, məsdəni!

Bə yolə umi bovə kardedə şair, ro-binoən noydə bo rujon qıləyədə oğo bıə, səpo bəştə milləti : Hınəmand bıbən, tarsi bekən cono, fəxr bıkən de tolışbe, bə yod biyən ıştə əsıl-nəsəbi, oroğ-toroği, xar məkən çəmə dədə- bobon :

Zulfuğarən çı Tolışi şımşibe,

Bə zılmoti ğənim beşə həşibe.

...Votdən həni ovbə, biyə arışdən,

Çı Zərdusti ruşniyədə dənışdən!...

Şairi lirikə ğəhrəmon milləti oğo kardeyro şəv-ruj cər kəşedə, dəvət kardedə əy bə sərostə ro, ço bedə, ğonğə bedə-vəşedə, nırə jəydə, sı dəvəşedə, sutedə -evəşedə, mutə bedə, mıncır bedə-- əncəx çi foydə ki, manqurton məsedənin şairi, sədo doydənin bəy. Əvon bə çəşin ıştə məmurə xıvandi ki, bıvotin bəvon : « Bıjənən ın şairi, bəjen , bıkuənən, bəkuen, dəğandən bə zindon, dəbəğanden ! » Boçi ki sərəsedənin, dərəsedənin ın manqurton, ağılşon ni, dərrokəşon ni!

Çı vətəni yolə doon putə be,

Sute-sute mərdə zoon mutə be.

Əli Nasir, « ıştı kəybə dutə be ! »

Sədom bəvon rəsdəni ki, rəsdəni,

Millət mıni məsdəni ki, məsdəni !..

Allahverdi BAYRAMİ

(« Qəncinəti əndozə » B-2008, s.110-121)