Tolışiədə KUL sıxan nıtğədə qeş oko doə bedə.

I KUL (i); peşt. Çımı kul dəjedə. Əğıli bıqət bə kul

De mənə əlağəninbə çan sıxanımon heste:

KULİNC (i) - peştədə kəşi şonəon arə

KULİNCİN (s) panə kulincə odəm

KULİNCONƏ (i) diəkə: KULƏCƏ

KULƏCƏ (i) kuluncə, nimtənə i.c.

KULUNCƏ (i) diəkə: KULƏCƏ

II KUL (i) kımot. hındılə kul, çayə kul, bırə kul...

Bı mənədə çan qılə kaftə sıxan bəməl omə. Məsələn:

KIL-KIMOT /KUL-KUMOT (i) - kul eğətə kəfşən, sahə, ro-rəviz

KIL-KIMOTİN (s) kıl-kımot bıə sahə.

KULƏVİŞƏ (i) - kıi-kımotinə vişə.

KULİ- KƏFŞƏN (i) kıl-kımotinə kəfşən

KULİŞTIĞ (i) kıl-kımotinə sahə i. c.

III KUL (i) çoşambə şəv, sori oroxnə çoşambə şəv--kulə şəv, sori oroxnə ruj-kulə ruj

Boşə zımsoni ( sori oroxnə manqi) ço qılə çoşambə ruj bedəşe:

1) ovi çoşambə

2) otəşi çoşambə

3) həvo çoşambə

4) bumi çoşambə.

Çoçin əve ki, tolışon bə oroxnə çoşambə ruji KULƏ RUJ, oroxnə çoşambə şəvi KULƏ ŞƏV votedən. Jıqo beşedə ki, iyo KUL/KULƏ “oroxnə” mənədə oko doə bedə.

Dı mənə əlağəynə çan qılə kaftə sıxanon bə əməl omə. Məsələn:

KULƏŞƏV (i) kanə sori oxornə çoşanbə şəv

KULƏBIŞTƏ (i) kuləşəvi bıştə

KULƏMOY (i) zool. Keta (?) kulmə=kulə moy

KULƏSƏ (i) kuləşəv

KULƏİD (i) "kuləid" - salehlik,təmizlik rəmzi olan OD-un bayramıdır.  Yəni "Kul" sözü OD-ATƏŞ anlamındadır bütün çərşənbələrdə od qalanır, halbuki, od bu ünsürlərdən yalnız biridir.Deməli, OD önəmlidir və kökdə od durur. Nahaq demirik:"Nun bə kulə şe!" Kıləş bizdə həmişə OTƏŞƏÇƏŞ/ OTƏÇƏCƏN olub.Məsəl var, deyirik: "Fılonkəs omedəbe,i dastədəş otəş, i dastədəş kıləş".(Bəxtiyar Ruşin)

IV KUL (s) yabuə. Kulə mivə, kulə sef

V KUL (s) beşoxə: kulə bız, kulə zandəqo, kulə kəl, kulə kələ

VI KUL (s) ikəmə; kulə xəpo, kulə şəlmon.

KULƏSUN (i) kulə ti (r): penə sıxaniku bə əməl omə.

VII KUL (i) bon Jinə sıxanonədə KUL bı mənədəy:

BONƏKULƏ- Kəy boni, çardaq(çahar dayaq)?

KULƏFİRƏNQİ- fransızə boni (?)

Həmçinin çan sıxanon hestin ki, de KUL sıxani bino bedən, əncəx co-co mənə doydən:

KULƏ (i) bə tənu ojənə bıə səpotə tənu divoədə mandəni etıredə bə ji, votedən: nun bə KULƏ şe.

Jinə sıxanonən çiyo bə əməl omən.

EKULƏ (s) exroc.

EKULƏ BEY (f) –ekulə bey, behurmətbey, həyo-hurməti qıniey

KULƏXIS (s) sırafasə, haləsə

KULƏXISƏTİ (i) sırafəsəti, haləsəti.

In jinə sıxanon bınə de penə sıxanon şikilğdə oşedə, əncəx mənə təmom coye:

KULƏT (i) Sahə bo kaştemoni hozı kardeyro kıl-kımoti sutedən, bəy kulət votedən. Məsələn, Fərəci kulət. Kuləton...

KULƏT BEY (f) sutey-mıncır bey ...

P.S.

Ha xosə bahndon, şımənən ıştə nəzə bınıvışdən

Allahverdi BAYRAMİ

15.03.2016